εγγραφείτε: Άρθρα
εύρεση
Έλεγχοι στα Τρόφιμα-Αναθεώρηση της Νομοθεσίας
Σε εξέλιξη βρίσκεται η αναθεώρηση του κανονισμού 882/2004 για τους επίσημους ελέγχους στη φυτική και στη ζωική παραγωγή, στις ζωοτροφές και στα τρόφιμα, που παρουσιάζεται στο COM 8147/2012.
Η δημοσίευση του σχετικού Κανονισμού προβλέπεται για το τέλος Απριλίου με αρχές Μαΐου του 2013. Η αναθεώρηση αυτή κινεί το ενδιαφέρον όλων των παραγωγικών φορέων που δραστηριοποιούνται στη παραγωγή, στην επεξεργασία και εμπορία τροφίμων, καθώς και των αντίστοιχων επαγγελματικών οργανώσεων που διατυπώνουν απόψεις υποστήριξης των συμφερόντων τους στο καίριο θέμα των επίσημων ελέγχων στα τρόφιμα.
Σκοπός της αναθεώρησης είναι να ξεπεραστούν οι ελλείψεις, τα κενά και οι αδυναμίες του κανονισμού 882/2004 που είχε διαπιστώσει αρχικά η ΕΕ σε σχετική έκθεσή της το 2010 και είχαν προτάξει οι οργανώσεις των παραγωγών και των επιχειρήσεων.
Οι αδυναμίες εντοπίζονται βασικά στην πολυνομία των ελέγχων, όπου παράλληλα με το γενικό πλαίσιο του κανονισμού 882/2004 εφαρμόζονται και επί πλέον ειδικοί έλεγχοι με συνέπεια να αυξάνεται το συνολικό διοικητικό κόστος.
Ουσιαστική αδυναμία και στρεβλώσεις διαπιστώνονται ειδικά στο σκέλος των τελών και των εισφορών για τους ελέγχους που βαρύνουν τους παραγωγικούς φορείς, κυρίως τους παραγωγούς και τις επιχειρήσεις επεξεργασίας αγροτικών προϊόντων.
Η πρόταση προβλέπει ενιαίο πλαίσιο ελέγχων για την υγιεινή, την ποιότητα των τροφίμων, και την ευζωία και υγεία των ζώων, που περιλαμβάνει επίσης τις ποιοτικές προδιαγραφές, τις ιδιοτυπίες και τις ΠΟΠ, τη βιολογική γεωργία, όχι μόνο για τα πρωτογενή και τα μεταποιημένα προϊόντα, αλλά και για το αναπαραγωγικό υλικό, τα υποπροϊόντα και τις ζωοτροφές. Επίσης προβλέπει την έκδοση ειδικού Πιστοποιητικού και σήματος ποιότητας.
Δεδομένου, ότι στην πρόταση δεν παρουσιάζεται σύστημα εθνικής χρηματοδότησης των ελέγχων, δεν είναι ακόμη σίγουρο εάν με την τροποποίηση αυξηθεί στη πράξη το συνολικό κόστος και εάν οι παραγωγικοί φορείς επιβαρυνθούν αντίστοιχα με πρόσθετο βάρος τελών και εισφορών. Οι επαγγελματικές οργανώσεις των COPA – COGECA διατυπώνουν σε μόνιμη βάση ενστάσεις και διαμαρτυρίες για υπερβολικές επιβαρύνσεις των εκμεταλλεύσεων και επιχειρήσεων με δαπάνες ελέγχων που κανονικά αναλογούν στο δημόσιο και για διπλά περιττά τέλη και εισφορές. Οι οργανώσεις αυτές ειδικά τονίζουν ότι το κόστος των ελέγχων βαρύνει συνολικά τους φορείς που βρίσκονται στην αρχή της αλυσίδας παραγωγής – επεξεργασίας – εμπορίας, δηλαδή τους παραγωγούς και τις μονάδες επεξεργασίας και σχεδόν καθόλου το χονδρικό και λιανικό εμπόριο που επωφελείται από τους ελέγχους αυτούς.
Στην τροποποίηση προτείνεται η αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των τελών, ώστε να εξασφαλισθεί καλλίτερη διαφάνεια του συστήματος, να επιβαρυνθούν αναλογικά με τα σχετικά τέλη όλοι οι φορείς στην αλυσίδα παραγωγής – επεξεργασίας – εμπορίας και να ελαφρυνθούν αντίστοιχα οι φορείς στην αρχή της αλυσίδας όπως αναφέρθηκε, στα πλαίσια πάντα της ανταποδοτικότητας και της σχετικής ωφέλειας για κάθε κατηγορία φορέα. Έτσι κάθε κράτος – μέλος μπορεί να επιλέξει μεταξύ ενός γενικού τέλους και μιας επί μέρους εισφοράς ανάλογα με τη δραστηριότητα κάθε φορέα ξεχωριστά. Σ΄αυτά τα πλαίσια προτείνονται αναλυτικοί κατάλογοι κοστολόγησης για κάθε κατηγορία ελέγχου.
Στην Ελλάδα, το θέμα παρουσιάζει ενδιαφέρον σχετικά με τα τέλη των υγειονομικών ελέγχων, των ελέγχων για τα υποχρεωτικά ποιοτικά κοινοτικά πρότυπα και τα εθνικά προαιρετικά πρότυπα AGRO που αφορούν το κόστος πιστοποίησης και τις εισφορές ελέγχων του ΕΛΟΓΑΚ στα ισοζύγια των επιχειρήσεων.
Ειδικότερα προβλήματα διαπιστώθηκαν από προσφυγές επιχειρήσεων εναντίον του ΕΛΟΓΑΚ για διπλά τέλη ελέγχων και από διαβήματα των πτηνοτροφικών επιχειρήσεων που λειτουργούν πτηνοσφαγεία, διότι επιβαρύνονται με διπλά τέλη χωρίς ανταποδοτικότητα και όφελος για τον κλάδο, αφού τα πτηνοσφαγεία δεν εισάγουν ζώντα πουλερικά για επεξεργασία.
Καινοτομία της πρότασης είναι η απαλλαγή από τα τέλη και εισφορές για τους επίσημους ελέγχους για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις με προσωπικό μέχρι 10 ατόμων και κύκλο εργασιών μέχρι δύο εκατ. ευρώ, αλλά αυτή η ρύθμιση είναι στη διακριτική ευχέρεια του κράτους – μέλους.
Οι παρατηρήσεις των επαγγελματικών οργανώσεων σε επίπεδο COPA-COGECA για την αναθεώρηση του Κανονισμού 882/2004 συνοψίζονται ως εξής:
• Η ανταγωνιστικότητα της κοινοτικής παραγωγής στη διεθνή αγορά πλήττεται διότι στις τρίτες χώρες οι παραγωγικοί φορείς δεν επιβαρύνονται με τέλη δημόσιων ελέγχων.
• Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αυξηθούν τα τέλη και οι εισφορές για τους ελέγχους που επιβαρύνουν τους παραγωγούς και τις επιχειρήσεις. Οι δαπάνες που τους αναλογούν θα πρέπει να περιγράφονται και να ορίζονται συγκεκριμένα, ενώ το καθαρό κόστος των κρατικών φορέων θα πρέπει να καλυφθεί από το δημόσιο προϋπολογισμό.
• Να θεσμοθετηθεί πλήρης διαφάνεια στο σύστημα, ώστε να καταργηθούν οι διπλοί έλεγχοι, οι δαπάνες των τελών των ελέγχων να κατανέμονται αναλογικά σε όλα τα στάδια παραγωγής και εμπορίας ανάλογα με την ανταποδοτικότητα για κάθε φορέα, ώστε να μειωθούν τα υπέρμετρα βάρη για την πρωτογενή παραγωγή και πρώτη επεξεργασία.
• Η εμπλοκή των παραγωγικών φορέων στους επίσημους ελέγχους μέσα από μικτά σχήματα με κρατικούς φορείς είναι θεμιτή, αλλά θα πρέπει να προβλέπονται αναλογικές ενισχύσεις.