Διαφορετικές Εκτιμήσεις για τη Μικροβιοαντοχή

Οι ΗΠΑ, η Λατινική Αμερική και η Ευρωπαϊκή Ένωση διαφέρουν ως προς τον σαφή ορισμό της ανθεκτικότητας των μικροβίων στα αντιβιοτικά.

Ο όρος αντίσταση ή ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά επιδέχεται διαφορετικούς ορισμούς και όταν περιγράφεται ως μια συμπτωματική αγωγή υπάρχουν διάφορα σημεία που μπορούν να απομονωθούν για να καθοριστεί, εάν ένας οργανισμός είναι ευαίσθητος σε ένα αντιβιοτικό ή εάν αντιστέκεται, δηλαδή επιδεικνύει μικροβιοαντοχή. 

Οι κτηνίατροι αναφέρονται στην έλλειψη κοινής αντιμετώπισης και αξιοποίησης των δεδομένων. Οι παρανοήσεις σχετικά με ερωτήματα του τύπου, πώς αναπτύσσεται η ανθεκτικότητα, ή από πού προέρχεται, ανακύπτουν συχνά μεταξύ των επιστημόνων.

Ο κ. Ράντι Σίνγκερ, Καθηγητής της Κτηνιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Μινεσότα, επιχείρησε να απαντήσει σε ερωτήματα, όπως τα παραπάνω, στη διάρκεια συνεδρίου για τα αντιβιοτικά στην Πτηνοτροφία, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Διεθνούς  Έκθεσης για την Παραγωγή και τη Μεταποίηση. 

Ο κ. Σίνγκερ τόνισε, ότι οι διαφορετικές προσεγγίσεις σχετικά με τα στοιχεία που πρέπει να αποτελέσουν κριτήρια για τον ορισμό και τον καθορισμό της μικροβιοαντοχής είναι μια πρόκληση για τους ερευνητές που συλλέγουν στοιχεία και αναφέρονται στα ευρήματά τους, αλλά δεν μπορούν να τα αξιολογήσουν. Από τη στιγμή, που ο ορισμός δεν είναι καθολικός, παγκόσμια αποδεκτός, ο καθένας οφείλει να είναι επιφυλακτικός όταν διαβάζει έγγραφα που αναφέρονται στη μικροβιοαντοχή. Ενώ τα ευρήματα μπορεί να είναι ακριβή, δεν μπορούν να είναι αξιοποιήσιμα. 

Συζητώντας για την ανάπτυξη της επίκτητης ανθεκτικότητας, ο καθηγητής παρατήρησε, ότι μπορεί να προκύψει από μια γενετική μετάλλαξη, όπως είναι η περόπτωση της ανθεκτικότητας του καμπυλοβακτηριδίου στη φλουροκινολόνη. Αλλά αυτός δεν είναι ο μοναδικός τρόπος ανάπτυξης ανθεκτικότητας και ούτε ο σπουδαιότερος ή ο πιο κοινός. Η επίκτητη ανθεκτικότητα κυρίως προκύπτει ως αποτέλεσμα της πολυφαρμακίας. Τα βακτήρια αποκτούν ασυνήθιστη κινητικότητα και μπορούν να μεταφέρουν την ανθεκτικότητα σε πολλά αντιβιοτικά και αυτό γίνεται από το ένα μικρόβιο στο άλλο.

Η ανθεκτικότητα λόγω της πολυφαρμακίας αυξάνεται στην Ολλανδία, που η χρήση των αντιβιοτικών είναι από τις χαμηλότερες στην ΕΕ στους ανθρώπους, αλλά η υψηλότερη στη ζωική παραγωγή. Αν και η ζωική παραγωγή στην Ολλανδία φαίνεται ότι είναι ένα ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη μικροοργανισμών ανθεκτικών στα πιο σημαντικά αντιβιοτικά, είναι, επίσης, ένα ιδανικό περιβάλλον για την παρακολούθηση της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά και τη μελέτη του εύρους της μικροβιοαντοχής.

Η σχέση μεταξύ της ανθεκτικότητας των μικροβίων στα αντιβιοτικά στον άνθρωπο και στα ζώα είναι περίπλοκη. Αν και ένας μεγάλος αριθμός ζωοκομικών τροφίμων στην Ολλανδία είναι θετικά στη μεθισιλίνη, η ανθεκτικότητα του staphylococcus aureus είναι σπάνια στα νοσοκομεία.

Η παρουσία των μικροβίων στην τροφική αλυσίδα, ιδιαίτερα στα πτηνοτροφικά προϊόντα, υποδηλώνει τη μεταφορά από τα πουλερικά στον άνθρωπο, με επιπτώσεις για τις επιλογές θεραπείας διαφόρων λοιμώξεων. Μικρόβια ανθεκτικά σε 1000 διαφορετικά αντιβιοτικά βρέθηκαν, επίσης, και μάλιστα σε υψηλά ποσοστά σε σφάγια χοίρων, σε γαλόπουλα, σε μοσχαρίσιο και βοδινό κρέας, καθώς και σε γαλακτοφόρες αγελάδες, ακόμη και σε ζώα συντροφιάς.  

Οι υποχρεωτικές μειώσεις της χρήσης των αντιβιοτικών θα πρέπει να είναι μια στρατηγική για τη μέτρηση της μοκροβιοαντοχής. Ακόμη, όμως, και αν η χρήση των αντιβιοτικών μειωθεί σημαντικά, δεν είναι σαφές, εάν αυτό θα είναι αρκετό για τον έλεγχο της μικροβιοαντοχής. Αυτό ισχύει, γιατί το πρόβλημα της μικροβιοαντοχής στα αντιβιοτικά είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα και οι προσπάθειες σε μια χώρα η σε μια ομάδα χωρών, όπως η ΕΕ, δεν μπορεί να εξαλείψει την απειλή έξω από τα σύνορά της.

Επειδή υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες (εκτός από τη χρήση των αντιβιοτικών) που συνελούν στη μικροβιοαντοχή, απαιτούνται δομικές αλλαγές στην κτηνοτροφία και ιδιαίτερα στον τρόπο εκτροφής και σταβλισμού των ζώων.