εγγραφείτε: Άρθρα
εύρεση
Συστήματα Εκτροφής Υπαίθριας Χοιροτροφίας
Για την υπαίθρια χοιροτροφία δεν υπάρχει συγκεκριμένο πρότυπο που να καθορίζει προδιαγραφές και να πιστοποιεί την παραγωγή, κάτι που συμβαίνει με τα πτηνά ειδικών εκτροφών, έτσι έχουμε αρκετές διαφοροποιήσεις από εκτροφή σε εκτροφή, τόσο που μπορούμε να μιλήσουμε για συστήματα υπαίθριας εκτροφής.
Τα διάφορα αυτά συστήματα χαρακτηρίζονται από διάφορο βαθμό χρήσης βοσκής και μεγάλη ποικιλομορφία σταβλικών εγκαταστάσεων. Έτσι μπορούμε να διακρίνουμε:
1. Ένα πολύ εκτατικό σύστημα, όπου οι ετήσιες ανάγκες των ζώων καλύπτονται σχεδόν εξ’ολοκλήρου από την βοσκή (90-100%). Τα ζώα διανυκτερεύουν στην βοσκή, χρησιμοποιούν φυσικά καταφύγια, όπως κουφάλες δένδρων, θάμνους κ.λ.π. Τα καταφύγια αυτά βελτιώνονται από τους κτηνοτρόφους με μικρές παρεμβάσεις, ώστε να προστατεύονται τα μικρά χοιρίδια από το κρύο και την βροχή. Γίνεται κατανοητό ότι ένα τέτοιο σύστημα μπορεί να εφαρμοσθεί αν έχουμε πολύ μεγάλο βοσκότοπο με ποικιλία βλάστησης (πόες, θάμνους, δένδρα) και είναι περιορισμένοι οι φυσικοί κίνδυνοι και η λαθροθηρία.
Στην περίπτωση αυτή η φυλή των ζώων που θα χρησιμοποιήσουμε είναι κυρίως ο εγχώριος (ντόπιος) χοίρος
Οι απαιτούμενες επενδύσεις είναι η αγορά των ζώων και περιορισμένες περιφράξεις.
2. Ένα σχετικά εκτατικό σύστημα όπου οι ετήσιες ανάγκες των ζώων καλύπτονται από την βοσκή σε ποσοστό 40%-60% περίπου. Απαιτείται βοσκότοπος σε αναλογία τουλάχιστον 10 στρέμματα ανά χοιρομητέρα με τα παράγωγά της. Τα ζώα μπορεί να σταβλίζονται όπως στην προηγούμενη περίπτωση, αλλά το συνηθέστερο έχουμε κάποιο περιφραγμένο χώρο και σταβλικές εγκαταστάσεις που μπορεί να είναι:
α) Φορητά στέγαστρα τύπου τολ ή τύπου Δέλτα σχήματος τριγωνικού πρίσματος, όπου προσφεύγουν οι χοιρομητέρες κατά τον τοκετό και εκεί παραμένουν και τα χοιρίδια τις πρώτες ημέρες προτού ακολουθήσουν τις μητέρες τους στην βοσκή.
Για την κατασκευή των στεγάστρων μπορεί να χρησιμοποιηθούν διάφορα υλικά όπως ξύλα, σιδηρογωνιές, λαμαρίνες, κόντρα πλακέ θαλάσσης, αλλά και συνδυασμοί από μπάλες άχυρο και λαμαρίνες, κλαδιά δένδρων, πέτρες κ.λ.π. Ανοικτά στέγαστρα μπορεί να υπάρχουν για την στέγαση των ζώων των άλλων παραγωγικών ηλικιών, φτιαγμένα με τα ίδια υλικά. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να χρειασθούν επίσης περιφράξεις για την διαχείριση των ζώων ανάλογα με τον διαθέσιμο χώρο και την βοσκή.
β) Μόνιμες κατασκευές όπου στεγάζονται συνήθως οι χοιρομητέρες κατά τον τοκετό και τα χοιρίδια τους πρώτους 1-2 μήνες ανάπτυξης. Οι κατασκευές αυτές μπορεί να είναι μονόρρηκτα ή δίρρηκτα κτίρια με διαμερίσματα τοκετού 5-7.5 τ.μ. περίπου το καθένα και χώρος για τα χοιρίδια μετά τον απογαλακτισμό 0,5τ.μ./χοιρίδιο, ενώ πάντα υπάρχει η δυνατότητα εξόδου στο προαύλιο. Για τα υπόλοιπα ζώα κάπρους, χοιρομητέρες κατά την ξηρά περίοδο και την εγκυμοσύνη, χοιρίδια στο στάδιο της προπάχυνσης και της πάχυνσης χρησιμοποιούνται ελαφρά υπόστεγα από ξύλο και λαμαρίνα ή άλλα υλικά κλειστά από τις τρεις πλευρές. Στα υπόστεγα αυτά υπάρχουν συνήθως και οι ταγίστρες όπου χορηγείται και η τροφή. Στην περίπτωση αυτή σχεδόν πάντα χρειάζονται περιφράξεις διαχωρισμού των ζώων σε ομάδες.
Οι φυλές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις περιπτώσεις αυτές: α) και β) είναι ο εγχώριος χοίρος και οι διασταυρώσεις με βελτιωμένες φυλές με μεγάλη προσοχή.
γ) Τέλος μπορούμε να διακρίνουμε ένα σύστημα υπαίθριας εκτροφής χωρίς χρήση βοσκής ή όπου η τροφή που παίρνουν τα ζώα από την βοσκή είναι αμελητέα. Στην περίπτωση αυτή οι σταυλικές εγκαταστάσεις είναι όπως και στην προηγούμενη περίπτωση ή και λίγο βαρύτερες κατασκευές και τα ζώα έχουν στην διάθεσή τους επαρκή προαύλια (υπαίθριους χώρους άσκησης)
Πρέπει να επισημάνουμε ότι υπάρχουν πολλοί συνδυασμοί των παραπάνω συστημάτων ανάλογα με τον διαθέσιμο βοσκότοπο. Ως προς δε την κτιριακή υποδομή μπορεί να έχουμεελάχιστα ή καθόλου κτίρια μέχρι και κτίρια για όλα τα παραγωγικά στάδια με τις πιο πάνω ενδεικτικές τιμές /ζώο.
Είναι κατανοητό ότι για κάθε σύστημα έχουμε και διαφορετική απόδοση των ζώων σε απογαλακτιζόμενα χοιρίδια τον χρόνο που μπορεί να κυμαίνεται από 8 έως 15 χοιρίδια.
Για τον εγχώριο χοίρο πρέπει να υπολογίζουμε 8-12χοιρίδια τον χρόνο με διάρκεια πάχυνσης 8-10 μήνες με τελικό βάρος σφαγής 35-70 κιλά και απόδοση σε καθαρό σφάγιο περίπου 50%
ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΙΔΡΥΣΟΥΝ ΧΟΙΡΟΤΡΟΦΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΥΠΑΙΘΡΙΑΣ ΕΚΤΡΟΦΗΣ
Τα 13+1 σημεία προσοχής
Τα σημεία προσοχής αν θέλετε να ιδρύσετε μία χοιροτροφική μονάδα υπαίθριας εκτροφής είναι τα παρακάτω:
• Εξασφαλίστε την διάθεση του προϊόντος. Έχουμε ζήτηση κυρίως τις γιορτές των Χριστουγέννων, οπότε απολαμβάνει και μεγαλύτερης τιμής σε σχέση με το χοιρινό της σταβλισμένης χοιροτροφίας, ενώ τις άλλες εποχές υπάρχει δυσκολία διάθεσης
• Εξασφαλίστε την χρήση βοσκής. Σε περίπτωση εγκατάστασης σε θαμνώδεις ή δασικές εκτάσεις τα ζώα πρέπει να είναι τόσα που να μη καταπονείται το έδαφος και η φυσική χλωρίδα.
• Προτιμήστε εδάφη εγκατάστασης με μικρή κλίση και καλή στράγγιση.
• Πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι υπάρχει εγκύκλιος των δασικών υπηρεσιών, ώστε να αποφεύγεται η δημιουργία αδέσποτων ζώων για την αποφυγή της γενετικής διάβρωσης του αγριόχοιρου.
• Εξασφαλίστε πόσιμο νερό για τις ανάγκες των ζώων.
• Εξασφαλίστε οδική πρόσβαση
• Αναζητήστε το κατάλληλο ζωικό κεφάλαιο.
• Προτιμήστε τις ελαφρές κατασκευές.
• Στις περιφράξεις μην χρησιμοποιείτε αγκαθωτό σύρμα. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε καιηλεκτρικό φράκτη.
• Εάν στον σχεδιασμό συμπεριληφθούν και μόνιμα κτίρια τότε θα χρειασθεί έκδοση οικοδομικής άδειας
• Το κόστος επένδυσης κυμαίνεται ενδεικτικά μεταξύ 400-2.200 ευρώ ανά θέση χοιρομητέρας.
• Εξετάστε το ενδεχόμενο ένταξης της επένδυσης σε σχέδιο βελτίωσης ή τον αναπτυξιακό νόμο
• Δεν είναι εύκολο να προσεγγίσουμε στοιχεία εισοδήματος μιας εκμετάλλευσης υπαίθριας εκτροφής χοίρων γενικά, λόγω των πολύ μεγάλων διαφοροποιήσεων από μονάδα σε μονάδα σε κτίρια και εξοπλισμό, δαπάνες για ζωοτροφές κ.λ.π. και των εσόδων (απόδοση σε κρέας Χ τιμή). Γενικά είναι μια μορφή εκτροφής που χρησιμοποιείται σαν συμπληρωματική δραστηριότητα μιας γεωργικής εκμετάλλευσης και σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές, όπου συντρέχουν οι κατάλληλες συνθήκες.
Και στην περίπτωση της υπαίθριας εκτροφής χοίρων είναι ωφέλιμο πριν κάποιος πάρει την απόφαση να ιδρύσει μια μονάδα, να επισκεφτεί 1-2 μονάδες και τον τοπικό γεωπόνο ή το Τμήμα Ζωικής Παραγωγής της Δ/νσης Αγροτικής Αν/ξης, όπου θα έχει πιο συγκεκριμένες πληροφορίες και οδηγίες για την ίδρυση και τον σχεδιασμό της μονάδας.
Του Δημήτρη Λώλη