3 ακόμη γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες εγκρίθηκαν για εισαγωγή στην ΕΕ

Η ΕΚ ενέκρινε 3 ακόμη γενετικά τροποποιημένες ποικιλίες πολλών καλλιεργειών – σόγια, ελαιοκράμβη και βαμβάκι για χρήση σε τρόφιμα και ζωοτροφές.

Τι διαφορά έχει αυτό για τη βιομηχανία ζωοτροφών της ΕΕ και ποιό είναι το μέλλον;

Γενετικά τροποποιημένες χρησιμοποιούνται σε μικρό βαθμό στη βιομηχανία ζωοτροφών της ΕΕ, αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει στο μέλλον, ειδικά λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Ακολουθεί μια σύντομη ματιά σε ορισμένες νέες εξελίξεις και ποιες εξελίξεις ενδέχεται να ακολουθήσουν.

Στις 31 Μαρτίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε 3 ακόμη γενετικά τροποποιημένες ποικιλίες διαφόρων καλλιεργειών –σόγια, ελαιοκράμβη και βαμβάκι– για εισαγωγή και επακόλουθη χρήση σε προϊόντα διατροφής και ζωοτροφές. Η ΕΕ ανανέωσε επίσης την έγκριση μιας άλλης ποικιλίας ΓΤ βαμβακιού για τους ίδιους σκοπούς. Οι άδειες ισχύουν για 10 χρόνια και όλα τα προϊόντα που παράγονται από αυτές τις καλλιέργειες υπόκεινται στους αυστηρούς κανόνες επισήμανσης και ιχνηλασιμότητας της ΕΕ.

Άλλες εξουσιοδοτήσεις 

Στις 25 Μαΐου, η ΕΚ ενέκρινε επίσης 2 ακόμη ποικιλίες/υβρίδια γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών, μία για αραβόσιτο και μία για σόγια, για εισαγωγή για χρήση σε τρόφιμα/ζωοτροφές. Τον Αύγουστο του 2021, 7 ποικιλίες/υβρίδια (3 καλαμπόκι, 2 σόγια, 1 ελαιοκράμβη και 1 βαμβάκι) εγκρίθηκαν επίσης ομοίως και 3 ακόμη (2 καλαμπόκι και 1 ελαιοκράμβη) έλαβαν ανανεωμένες άδειες.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όταν ζητήθηκε να σχολιάσει, σημείωσε ότι υπάρχουν επί του παρόντος 283 ΓΤΟ που επιτρέπεται να εισάγονται για χρήση σε τρόφιμα/ζωοτροφές. Μόνο 1 γενετικά τροποποιημένη καλλιέργεια (ένας αραβόσιτος που ονομάζεται MON 810) είναι εγκεκριμένη για καλλιέργεια (και χρήση τροφίμων/ζωοτροφών) και καλλιεργείται στην ΕΕ ήδη από το 2008.

Επιπτώσεις

Όσον αφορά τον αντίκτυπο των νέων εγκρίσεων στην ευρωπαϊκή βιομηχανία ζωοτροφών, ο Arnaud Bouxin (αναπληρωτής γενικός γραμματέας στη FEFAC, την ένωση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας σύνθετων ζωοτροφών και προμίγματος) δεν προβλέπει καμία στο εγγύς μέλλον.

Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, μπορεί να παράσχει ορισμένες λεπτομέρειες σχετικά με τη χρήση αυτών των καλλιεργειών και άλλων –τόσο ΓΤ όσο και μη- στις ζωοτροφές της ΕΕ. Για τη νέα εγκεκριμένη ποικιλία σόγιας, GMB151, λέει ότι ο πολλαπλασιασμός των σπόρων θα ξεκινήσει μόλις τώρα, επομένως η παράδοση στην ΕΕ ενδέχεται να μην πραγματοποιηθεί πριν από το 2023. Όταν ρωτήθηκε για τη συνολική εικόνα των εισαγωγών ΓΤ σόγιας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι υπάρχουν μόνο εκτιμώμενα στοιχεία από το 2016 διαθέσιμα, από έγγραφο εργασίας για τα προϊόντα ΓΤΟ. Από τους 36 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου σόγιας που εισάγονταν ετησίως εκείνο το έτος, περίπου το 85% (30 εκατομμύρια τόνοι) ήταν ΓΤ.

Κραμβόσπορος

Για την ελαιοκράμβη, ο Bouxin εξηγεί ότι «αυτό που εισάγουμε είναι κυρίως σπόροι από την Αυστραλία, τον Καναδά και την Ουκρανία και πολύ λίγο έτοιμες ζωοτροφές».

Βαμβακόσπορος

Για το βαμβακόσπορο, η ΕΕ εισάγει πολύ λίγες ποσότητες, συνολικά – 6.000 τόνους σπόρων και 3.000 τόνους άλευρα κατά μέσο όρο τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με την Bouxin, επομένως η έγκριση της νέας ποικιλίας τον Μάρτιο δεν αλλάζει τίποτα για τη βιομηχανία ζωοτροφών της ΕΕ.

Εξηγεί, ότι συνολικά, η ζήτηση για εισαγόμενο γενετικά τροποποιημένο βαμβακόσπορο μεταξύ των μελών της FEFAC δεν ήταν μεγάλη, δεδομένου ότι έχει καταστεί επιτρεπτή ως εισαγωγή. «Συνήθως, οι σπόροι ή το άλευρο βαμβακιού χρησιμοποιούνται σε ζωοτροφές για βοοειδή, αλλά αυτό έχει γίνει ανέκδοτο», εξηγεί ο Bouxin, προσθέτοντας ότι «το γεγονός ότι ο σπόρος ή το άλευρο βαμβακιού είναι γενετικά τροποποιημένοι δεν είναι πραγματικά πλεονέκτημα. Αντίθετα, η εισαγωγή σπόρων/άλευρων γενετικώς τροποποιημένου βαμβακιού αποτελεί κίνδυνο σε περίπτωση παρουσίας εγκεκριμένου γεγονότος εκτός ΕΕ. Δεν είναι ακόμη εγκεκριμένα στην ΕΕ όλα τα γενετικά τροποποιημένα προϊόντα βαμβακιού που καλλιεργούνται παγκοσμίως». Προσθέτει ότι θα μπορούσε να υπάρξει νέο ενδιαφέρον για την εισαγωγή μη γενετικά τροποποιημένων βαμβακόσπορων/αλεύρων με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις δυσκολίες που συνεπάγεται η εισαγωγή μη ΓΤ ηλιέλαιου.

Η μεγάλη εικόνα για τα GM 

Τον Φεβρουάριο, το CropLife Europe δημοσίευσε ένα έγγραφο θέσης σχετικά με τις γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες, σημειώνοντας ότι η εισαγωγή και η καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών στην ΕΕ συμβάλλει στους στόχους της Ευρώπης για ένα βιώσιμο σύστημα τροφίμων και αποτελεί βασικό μοχλό ασφαλούς και οικονομικά προσιτής διατροφής. Η περίληψη του εγγράφου αναφέρει «η ΕΕ εισάγει περίπου το 70% όλων των πλούσιων σε πρωτεΐνες καλλιεργειών που χρησιμοποιούνται στον τομέα των ζωοτροφών, η πλειονότητα των οποίων είναι ΓΤ».

Ζήτηση μεταξύ των μελών της FEFAC 

Πόσο ισχυρή είναι γενικά η ζήτηση μεταξύ των μελών της FEFAC για εισαγόμενες γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες για την παραγωγή ζωοτροφών τους; Ο Bouxin λέει ότι ένα σημαντικό ποσοστό των αλεύρων με ελαιούχους σπόρους που χρησιμοποιούνται στην ΕΕ είναι εισαγόμενες και το μεγαλύτερο μέρος αυτών είναι γενετικά τροποποιημένα, αλλά αυτό δεν είναι θέμα χαμηλότερης τιμής ή όχι. «Απλώς έχει γίνει το παγκόσμιο πρότυπο», λέει. «Από την άλλη πλευρά, υπάρχει ζήτηση για μη ΓΤ ζωοτροφές στην ΕΕ και αυτό προϋποθέτει κόστος που σχετίζεται με τη «διατήρηση της ταυτότητας» (ο προσεκτικός χειρισμός των σιτηρών κατά μήκος μιας επαληθευμένης αλυσίδας φύλαξης από ένα αγρόκτημα σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού μέχρι το τέλος χρήστης).»

Αραβόσιτος 

Η άλλη καλλιέργεια που εισάγεται στην ΕΕ σε σημαντικούς όγκους για τη βιομηχανία ζωοτροφών είναι ο αραβόσιτος και πάλι, ο Bouxin λέει ότι η ζήτηση της ΕΕ είναι μεγαλύτερη για μη γενετικά τροποποιημένο αραβόσιτο. «Η προμήθεια μη ΓΤ καλαμποκιού επηρεάζεται, ωστόσο, σημαντικά από τον πόλεμο στην Ουκρανία», σημειώνει, «καθώς η Ουκρανία ήταν, τουλάχιστον τα τελευταία δέκα χρόνια, ο κύριος προμηθευτής αραβοσίτου στην ΕΕ».

Προσβλέποντας στο μέλλον, ο Bouxin λέει ότι τα μέλη της FEFAC δεν έχουν ιδιαίτερες προσδοκίες όσον αφορά τις γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες. «Αυτό που υποστηρίζουμε είναι η συγχρονισμένη εξουσιοδότηση/καλλιέργεια παγκοσμίως για να αποφευχθεί η διακοπή του εμπορίου», εξηγεί. «Αυτό αφορά ιδιαίτερα τη σόγια, τον αραβόσιτο και την ελαιοκράμβη».

Κένυα

Στην Κένυα, υπάρχει μακροπρόθεσμη απαγόρευση εισαγωγής γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών. Οι τιμές των ζωοτροφών έφθασαν σε απαράδεκτα υψηλά επίπεδα για πολλές μονάδες εκτροφής ζώων τους τελευταίους μήνες, με πολλές να είναι έτοιμες να χρεοκοπήσουν. Οι κτηνοτρόφοι και οι εταιρείες εκτροφής εκεί θέλουν να αρθεί η απαγόρευση εισαγωγής ΓΤ.