Άτυπη Συνάντηση των Υπουργών Γεωργίας της ΕΕ

Από τις 6-8 Φεβρουαρίου πραγματοποιήθηκε η άτυπη Συνάντηση των Υπουργών Γεωργίας της ΕΕ με θέμα τη γεωργία χαμηλού άνθρακα και τον σημαντικό ρόλο της γεωργίας και δασοκομίας στη μάχη ενάντια στην κλιματική αλλαγή και στην κλιματική ουδετερότητα της Ευρώπης μέχρι το 2050.

Τη συνάντηση οργάνωσε, εκ μέρους της Γαλλικής Προεδρίας της ΕΕ, ο Υπουργός Γεωργίας και Τροφίμων της Γαλλίας, κ. Julien Denormandie, ενώ συμμετείχαν επίσης ο Πρόεδρος της Επιτροπής AGRI του Ευρ. Κοινοβουλίου κ. Norbert Lins, η Πρόεδρος της Copa κ. Christiane Lambert, ο Πρόεδρος της Cogeca κ. Ramon Armengol, η Πρόεδρος των Νέων Αγροτών (CEJA) κ. Diana Lenzi, εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Γραφείου Περιβάλλοντος (ΕΕΒ) και του Γαλλικού Εθνικού Ινστιτούτου Έρευνας (INRAE). Από ελληνικής πλευράς συμμετείχε ο Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων Κωνσταντίνος Μπαγινέτας, λόγω της πρόσφατης παραίτησης του Υπουργού. 

Οι υπουργοί αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με τις πρακτικές μείωσης των εκπομπών και αποθήκευσης άνθρακα, τις δυνατότητες ιδιωτικής χρηματοδότησης και τα συστήματα πιστοποίησης, καθώς επίσης και την παροχή κινήτρων στους αγρότες για τη χρήση τέτοιων συστημάτων πιστοποίησης, ως  βασικό παράγοντα επιτυχίας της όλης προσπάθειας.

Ο γεωργικός τομέας έχει να διαδραματίσει βασικό ρόλο στην επίτευξη αυτού του στόχου, με τη συμμετοχή της γεωργίας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα.

Ενώ η γεωργική μετάβαση πρέπει να συμβάλει στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ο αγροτικός τομέας προσφέρει επίσης μια εξαιρετική ευκαιρία λόγω της ικανότητας της γεωργικής γης να αποθηκεύει άνθρακα.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας στις 7 Φεβρουαρίου, οι ευρωπαίοι υπουργοί που είναι αρμόδιοι για τη γεωργία μπόρεσαν να δουν από πρώτο χέρι τις πρακτικές που χρησιμοποιούν οι αγρότες και τις δομές που τους βοηθούν να εφαρμόσουν συστήματα χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Για παράδειγμα, η προτεινόμενη προσέγγιση της Γαλλίας χρησιμοποιεί δύο εργαλεία: ένα σχήμα διάγνωσης άνθρακα και την ετικέτα χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Αυτό βοήθησε να σχηματιστεί μια σαφής εικόνα των αλλαγών στα γεωργικά μοντέλα που απαιτούνται σε επίπεδο εκμετάλλευσης και της ανάγκης υποστήριξης των αγροτών σε αυτές τις μεταβάσεις. Η ανάπτυξη αγορών που βασίζονται σε πιστώσεις άνθρακα μπορεί να προσφέρει την ευκαιρία να αποκομιστούν τα πλήρη οικονομικά οφέλη αυτών των πρακτικών, που συμβάλλουν στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Στη συνάντηση εργασίας στις 8 Φεβρουαρίου, οι συμμετέχοντες μπόρεσαν να επιτύχουν πολιτική συναίνεση σε ευρωπαϊκό επίπεδο σχετικά με τον ρόλο των αγροτών και των επαγγελματιών της δασοκομίας στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Από ελληνικής πλευράς επισημάνθηκε ότι ένα σύστημα πιστοποίησης δέσμευσης άνθρακα πρέπει να είναι απλό, διαφανές και εύκολα εφαρμόσιμο, ώστε να είναι ισότιμο για όλους τους αγρότες της Ένωσης, και πρωτίστως επικερδές για τους αγρότες. Αναφέρθηκαν πρακτικές αποθήκευσης άνθρακα που εφαρμόζονται ήδη στην Ελλάδα, σημειώνοντας ότι έχουν προβλεφθεί και στο Στρατηγικό μας Σχέδιο.

Επισημάνθηκε, επιπλέον, ότι η επισιτιστική ασφάλεια στην Ένωση αποτελεί βασική μας προτεραιότητα, και ως εκ τούτου πρέπει να σχεδιάσουμε ένα ελκυστικό και βιώσιμο σύστημα για τους αγρότες μας που όχι μόνο θα αποζημιώνει τις επιπλέον προσπάθειες των αγροτών, αλλά θα τους εξασφαλίζει και επιπρόσθετο εισόδημα μέσω της πώλησης δικαιωμάτων εκπομπών άνθρακα. Κύριο μέλημά μας είναι να διατηρήσουμε την αγροτική δραστηριότητα στην ύπαιθρο και να μη διαταραχθεί η ισορροπία στην παραγωγή τροφίμων στην Ένωση. 

Οι υπουργοί μοιράστηκαν την εμπειρία τους σχετικά με φιλικές προς το κλίμα γεωργικές πρακτικές, όπως τοποθέτηση φραχτών και εδαφοκάλυψης, διαφοροποίηση και εναλλαγή καλλιεργειών ενσωματώνοντας τα όσπρια και εφαρμογή αγροδασοκομίας και βιώσιμης διαχείρισης λιβαδιών, που συνδέονται με πολλά περιβαλλοντικά οφέλη. Επικεντρώθηκαν επίσης σε συγκεκριμένα συστήματα όπως οι υγρότοποι και οι τυρφώνες. Τόνισαν την ανάγκη να ευθυγραμμιστούν αυτές οι πρακτικές με τον πρωταρχικό στόχο της γεωργίας για τη διατροφή του πληθυσμού. Οι συμμετέχοντες μοιράστηκαν επίσης πρωτοβουλίες που υπάρχουν ήδη σε ορισμένα κράτη μέλη και προσδιόρισαν τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την επέκταση αυτών των προσπαθειών.

Εκτός από την κινητοποίηση της δημόσιας χρηματοδότησης και ιδίως της ΚΑΠ, ένα κοινό πλαίσιο πιστοποίησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο αναδείχθηκε ως πολλά υποσχόμενη οδός, υπό τον όρο ότι συμβιβάζει την ισχυρή επιστήμη, την ευκολία εφαρμογής και τα επαρκή οικονομικά κίνητρα. Οι υπουργοί τόνισαν επίσης τη σημασία της έρευνας και του πειραματισμού και την κινητοποίηση δικτύων γεωργικής κατάρτισης και παροχής συμβουλών για την ανταλλαγή γνώσεων και βέλτιστων πρακτικών.

Για τον Julien Denormandie, «ο στόχος είναι να δημιουργηθεί πολιτική ώθηση για ένα πλαίσιο σε ευρωπαϊκό επίπεδο που να ευνοεί την ανάπτυξη και την επιτάχυνση της δέσμευσης άνθρακα στο έδαφος. Ελπίζω είπε, ότι η γαλλική Προεδρία μπορεί να συμβάλει στην παροχή της απαραίτητης ώθησης για τον συνδυασμό περιβαλλοντικής και οικονομικής αξίας».