Το εμπόριο αγροτικών προϊόντων και οι προοπτικές των γεωργικών αγορών της ΕΕ το 2020

Από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσιεύθηκαν τα κύρια ευρήματα της πορείας των αγροτικών προϊόντων που εξάγονται,  για το 2020, καθώς και η πρώτη έκδοση του 2021 για τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές των γεωργικών αγορών της EE.

Κατά τη διάρκεια του 2020, η αξία των εξαγωγών γεωργικών προϊόντων διατροφής στην ΕΕ αυξήθηκε σε 184,3 δισεκατομμύρια ευρώ (αύξηση 1,4% σε σύγκριση με το 2019), ενώ η αξία των εισαγωγών αυξήθηκε στα 122,2 δισεκατομμύρια ευρώ (αύξηση 0,5%). Το εμπορικό ισοζύγιο για το 2020 ανήλθε σε πλεόνασμα 62 δισεκατομμυρίων ευρώ, αύξηση 3% σε σύγκριση με το 2019. Αυτά είναι από τα κύρια ευρήματα που δημοσιεύθηκαν σήμερα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην μηνιαία έκθεση εμπορίου για τον Ιανουάριο-Δεκέμβριο 2020.

Η περιοχή της Κίνας, της Ελβετίας, της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής (ΜΕΝΑ) ήταν οι σημαντικότεροι αναπτυξιακοί προορισμοί για τις εξαγωγές γεωργικών προϊόντων διατροφής της ΕΕ το 2020. Στην περίπτωση της Κίνας, η αξία των εξαγωγών αυξήθηκε κατά 3,22 δισ. ευρώ σε σύγκριση με το 2019, λόγω των χοίρων κρέας, σιτάρι και παιδική τροφή. Ένα ευρύ φάσμα προϊόντων οδήγησε σε αύξηση των εξαγωγών προς την Ελβετία κατά 675 εκατομμύρια ευρώ, ενώ τα δημητριακά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα ώθησαν τις αυξήσεις στην περιοχή MENA, ιδιαίτερα στη Σαουδική Αραβία (όπου οι αξίες εξαγωγής αυξήθηκαν κατά 648 εκατομμύρια ευρώ), στην Αλγερία (αύξηση 494 εκατομμύρια ευρώ ), και το Μαρόκο (έως 413 εκατομμύρια ευρώ).

Η αξία των εξαγωγών της ΕΕ μειώθηκε σε σχέση με τις ΗΠΑ (κατά 392 εκατομμύρια ευρώ, με τα αλκοολούχα ποτά και το κρασί να επηρεάζονται ως κύρια προϊόντα), την Τουρκία (κατά 360 εκατομμύρια ευρώ) και τη Σιγκαπούρη (μείωση 346 εκατομμύρια ευρώ).

Παρά τον αντίκτυπο του Brexit, οι εξαγωγές της ΕΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκαν κατά 467 εκατομμύρια ευρώ σε σύγκριση με το 2019, με το σιτάρι, τα ζυμαρικά και τα ζαχαροπλαστικά μεταξύ των κορυφαίων προϊόντων. Ωστόσο, η αξία των εισαγωγών της ΕΕ από το Ηνωμένο Βασίλειο μειώθηκε κατά 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ, με ιδιαίτερα οινοπνευματώδη ποτά και λικέρ.

Ο Καναδάς αυξήθηκε σημαντικά ως πηγή εισαγωγών γεωργικών προϊόντων διατροφής στην ΕΕ το 2020, με το κραμβόσπορο και το σκληρό σιτάρι να αυξάνουν τις τιμές εισαγωγής κατά 1,05 δισεκατομμύρια ευρώ σε σύγκριση με το 2019. Οι εισαγωγές από τη Βραζιλία και την Ινδονησία αυξήθηκαν και οι δύο κατά 580 εκατομμύρια ευρώ, λόγω των σπόρων σόγιας και φοινικέλαιο αντίστοιχα, ενώ οι τιμές εισαγωγής μειώθηκαν σε σχέση με την Ουκρανία (κατά 1 δισεκατομμύριο ευρώ), τις ΗΠΑ (κάτω από 626 εκατομμύρια ευρώ) και την Ινδία (μείωση 247 εκατομμυρίων ευρώ).

Όσον αφορά τις κατηγορίες προϊόντων, οι εξαγωγές χοιρινού κρέατος αυξήθηκαν κατά 2,12 δισεκατομμύρια ευρώ σε σύγκριση με το 2019, ενώ η αξία των εξαγωγών σίτου αυξήθηκε κατά 1,70 δισεκατομμύρια ευρώ. Άλλες κατηγορίες προϊόντων που παρουσίασαν έντονη απόδοση το 2020 ήταν τροφές για κατοικίδια ζώα (έως 557 εκατομμύρια ευρώ), ελαιοκράμβη και ηλιέλαιο (έως 467 εκατομμύρια ευρώ) και ζυμαρικά και ζαχαροπλαστική (έως 391 εκατομμύρια ευρώ).

Το 2020 ήταν μια δύσκολη χρονιά για πολλές εξαγωγές γεωργικών προϊόντων διατροφής στην ΕΕ, με μείωση των τιμών για οινοπνευματώδη ποτά και λικέρ (κατά 1,58 δισ. ευρώ), κρασί (1,2 δισ. ευρώ), ακατέργαστα δέρματα (κατά 582 εκατ. ευρώ) και βαμβάκι (κατά 413 εκατομμύρια ευρώ).

Όσον αφορά τις εισαγωγές, οι τιμές μειώθηκαν για την πρόσληψη χονδροειδών δημητριακών στην ΕΕ (κατά 1,22 εκατομμύρια ευρώ), οινοπνευματωδών ποτών και λικέρ (πτώση 493 εκατομμυρίων ευρώ) και τα κέικ λαδιού (πτώση 441 εκατομμυρίων ευρώ). Από την άλλη πλευρά, αυξήσεις σημειώθηκαν στις τιμές εισαγωγής φοινικέλαιου και φοινικέλαιου (κατά 719 εκατομμύρια ευρώ), λιπαρών οξέων και κεριών (έως 689 εκατομμύρια ευρώ), ελαιοκράμβης και ηλιόσπορων (έως 602 εκατομμύρια ευρώ) και φρέσκων και αποξηραμένα φρούτα (κατά 491 εκατομμύρια ευρώ).

Σύμφωνα με την πρώτη έκδοση του ’21 για τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές των γεωργικών αγορών της EE, φαίνεται ότι ο γεωργικός τομέας αντεπεξήλθε επαρκώς και παρουσίασε ανθεκτικότητα στις προκλήσεις.

Ο τομέας συνέχισε σχετικά καλά χάρη στην αύξηση των λιανικών πωλήσεων και της οικιακής κατανάλωσης.  Επιπλέον, οι προοπτικές είναι ευνοϊκές με μία δυναμική παγκόσμια ζήτηση και την επαναλειτουργία των υπηρεσιών τροφίμων (εστιατόρια, μπαρ, καφετέριες), όταν η εκστρατεία εμβολιασμού προχωρήσει αρκετά. Η έκθεση, που δημοσιεύθηκε στις 30 Μαρτίου 2021 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρουσιάζει μια λεπτομερή επισκόπηση των τελευταίων τάσεων και περαιτέρω προοπτικών για κάθε αγροδιατροφικό τομέα.

Φυτά μεγάλης καλλιέργειας

Οι τιμές  όλων των σιτηρών έχουν αυξηθεί, σύμφωνα με τις παγκόσμιες τιμές. Η παγκόσμια κατανάλωση εκτιμάται ότι επίσης αυξάνεται, κυρίως λόγω της ζήτησης των ζωοτροφών. Η παραγωγή των σιτηρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση ενδέχεται να φτάσει τους 295,2 εκατομμύρια τόνους για το 2020/21, με ποσοστό αύξησης 5,3% σε σύγκριση με τα περσινά δεδομένα. Η παραγωγή ελαιούχων σπόρων στην ΕΕ αναμένεται να αυξηθεί κατά 3,4% σε σύγκριση με πέρσι και να ανέλθει στους 16,7 εκατομμύρια τόνους το 2021/22 παρά τις δύσκολες καιρικές συνθήκες. Επίσης, η παραγωγή ψυχανθών  υπολογίζεται ότι αυξήθηκε κατά 7,9% το 2020/21, ενώ θα μπορούσε να αυξηθεί περαιτέρω κατά 5,2% το 2021/22, κυρίως λόγω της εγχώριας ζήτησης τροφίμων.

Ελαιόλαδο – κρασί

Το 2020/21, το ελαιόλαδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να φτάσει τους 2,1 εκατομμύρια τόνους περίπου, αύξηση δηλαδή της τάξεως του 10% συγκριτικά με το 2019/20. Έπειτα από μία αύξηση το 2020, η κατανάλωση στην ΕΕ φαίνεται ότι θα συνεχίσει να αυξάνεται επιπλέον κατά 3% το 2020/21. Χάρη σε αυτήν την ανάπτυξη και τις αναμενόμενες σταθερές εξαγωγές, οι τιμές του ελαιολάδου θα συνεχίσουν να ανακάμπτουν.

Όσον αφορά την παραγωγή κρασιού το 2020/21αναμένεται να παραμείνει σταθερή στα 158 εκατομμύρια εκατόλιτρα. Η οικιακή χρήση θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 2%, λόγω άλλων χρήσεων, όπως η απόσταξη κρίσης. Με τις εξαγωγές που αναμένεται να αυξηθούν, οι εξελίξεις αυτές προβλέπεται να οδηγήσουν σε μείωση των αποθεμάτων κρασιού και καλύτερη ισορροπία της αγοράς του τομέα.

Δενδρώδεις καλλιέργειες

Η παραγωγή μήλων παραμένει σταθερή για το 2020/21, στους 11,5 εκατομμύρια τόνους. Με αυξημένη κατανάλωση στο σπίτι κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid – 19, η κατανάλωση νωπών μήλων κατά κεφαλή αναμένεται να παραμείνει σταθερά στο ίδιο υψηλό επίπεδο των 15,4 kg.  Όσον αφορά την παραγωγή πορτοκαλιών υπάρχει αύξηση 8% σε σύγκριση με τα περσινά δεδομένα και ανέρχεται στους 6,6% εκατομμύρια παραγόμενους τόνους. Μετά από υψηλή ζήτηση για φρέσκα πορτοκάλια το 2020, η κατανάλωση αναμένεται να παραμένει υψηλή το 2020/21 στα 12,9 κιλά κατά κεφαλή.

Γάλα – γαλακτοκομικά προϊόντα

Κατά τη διάρκεια του 2021 η παραγωγή γάλακτος προβλέπεται ότι θα αυξηθεί  κατά 1%, χάρη στην αύξηση των αποδόσεων, ενώ το ζωικό κεφάλαιο γαλακτοπαραγωγής αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω. Η κατανάλωση τυριού και βουτύρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση ενδέχεται να επωφεληθεί με την επαναλειτουργία της εστίασης και οι λιανικές πωλήσεις θα πρέπει να παραμείνουν σε υψηλότερο επίπεδο σε σύγκριση με την προ Covid-19 περίοδο. Όσον αφορά την παραγωγή, το τυρί της ΕΕ αναμένεται να λάβει το 21% του επιπλέον παραγόμενου γάλακτος το 2021. Η κατανάλωση φρέσκων γαλακτοκομικών προϊόντων αναμένεται να μειωθεί μετά από μία κορύφωση το 2020, αλλά θα πρέπει να παραμείνει πάνω από το επίπεδο κατανάλωσης της προ Covid – 19 περιόδου.

Παραγωγή κρέατος

Η παραγωγή βοείου κρέατος, σύμφωνα με τα δεδομένα της έκθεσης, το 2020 είχε μειωθεί κατά 1,2% και αναμένεται να μειωθεί κι’ άλλο  κατά 0,9%, παρά την ανάκαμψη της ζήτησης λόγω του τουρισμού και το άνοιγμα των επιχειρήσεων εστίασης το δεύτερο εξάμηνο του 2021. Η παραγωγή χοιρινού κρέατος είχε αυξηθεί κατά τη διάρκεια του 2020 κατά 1,2% λόγω των εξαγωγών. Ωστόσο προβλέπεται μείωση, έπειτα από δύο χρόνια θεαματικής ανάπτυξης, εξαιτίας της ανάκαμψης του ζωικού κεφαλαίου από τα συμπτώματα Αφρικανικής Πανώλης στην Κίνα. Αυτό το γεγονός οδηγεί σε ελαφρώς χαμηλότερη παραγωγή το 2021 (-0,7%).

Στον τομέα της πτηνοτροφίας, η παραγωγή κρέατος πουλερικών έχει αυξηθεί κατά 1% και αναμένεται ότι θα διατηρήσει παρόμοια αύξηση και το 2021 (+1%). Ο τομέας επηρεάστηκε από τη γρίπη των πτηνών που εντοπίστηκε σε 18 χώρες της Ε.Ε., πέρα από το κλείσιμο της εστίασης που επίσης δυσχέραινε την κατάσταση. Παρ’ όλα αυτά, το 2021 αναμένεται μία μικρή ανάκαμψη όσον αφορά τις εξαγωγές, με την απαγόρευση των εξαγωγών (που σχετίζονται με τη γρίπη των πτηνών) σταδιακά να διακόπτεται. Τέλος, η παραγωγή αιγοπρόβειου κρέατος έχει αυξηθεί κατά 2% το 2020. Ωστόσο, η παραγωγή προβλέπεται να μειωθεί κατά 1% το 2021, λόγω της μείωσης του μεγέθους του κοπαδιού και των λιγότερων σφαγών στη φάρμα στη Ρουμανία. Η χαμηλότερη διαθεσιμότητα πρόβειου κρέατος στην εγχώρια αγορά θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των τιμών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Δείτε την αναφορά εδώ:
Report: EU agricultural markets short-term outlook – spring 2021