Στρατηγική Επιστροφή στο Μέλλον – Back to the Future

Η στρατηγική «Επιστροφή στο Μέλλον» σημαίνει την αξιοποίηση των παραδοσιακών τοπικών αγροτικών προϊόντων και του τρόπου που μαγειρεύονταν, ώστε να καταστούν μοναδικά ελληνικά τρόφιμα, χρησιμοποιώντας σύγχρονα εργαλεία, όπως η καινοτομία. 

Η στρατηγική αυτή μπορεί να έχει εφαρμογή σε διαφόρους τομείς, αλλά ο τοµέας µε τη μεγαλύτερη δυναµική ανάπτυξης είναι η αγροδιατροφή, λόγω του παραδοσιακού πλούτου τροφίµων που υπάρχουν σε κάθε τοπική κοινότητα  και των τοπικών συνθηκών που επικρατούν.

Ο κάθε τόπος μπορεί να αξιοποιήσει διαφορετικούς τρόπους και μεθόδους, αρκεί να είναι εφαρμόσιμες και να δίνουν ως αποτέλεσμα τρόφιμα ξεχωριστά, με ξεχωριστό Brand Name, που έχουν χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή τους ελληνικές πρώτες ύλες σε όλα τα στάδια παραγωγής τους και επομένως θα είναι υψηλής προστιθέµενης αξίας, για την εσωτερική αγορά, αλλά και µε εξαγωγικές δυνατότητες, ενώ θα δίνουν υπεραξία στις τοπικές κοινωνίες και την εθνική οικονοµία.

Σε κάθε ελληνική περιφέρεια υπήρχαν παραδοσιακά, µοναδικά αγροτικά προϊόντα, καθώς και τρόφιµα που µαγειρεύονται κατ’ οίκον από αυτά, και που στις ηµέρες µας έχουν ξεχαστεί, ή παράγονται σε πολύ µικρή κλίµακα για οικογενειακή χρήση και µόνο. Τα προϊόντα αυτά µπορούν να παραχθούν µε τα νέα, σύγχρονα, τεχνολογικά δεδοµένα και να προωθηθούν ως «νέα» προϊόντα στις τοπικές, εθνικές και παγκόσµιες αγορές, καθώς είναι µοναδικές ποικιλίες, µε ιστορία. Τα υπό εξέταση προϊόντα (στο τραπέζι) θα παράγονται από ελληνικές, γεωργικές πρώτες ύλες (από το αγρόκτηµα), που δεν καλλιεργούνται συστηµατικά τα τελευταία 50 χρόνια, λόγω της «φούσκας» της υποτιθέµενης οικονοµικής ανάπτυξης, αλλά καλλιεργούταν στο παρελθόν για αιώνες ως κύρια διατροφική πηγή των τοπικών πληθυσµών χαµηλού κόστους της ελληνικής χαµηλής και µεσαίας τάξης.

Eνδεικτικά τέτοια Ελληνικά, αυθεντικά προϊόντα πρωτογενούς παραγωγής περιλαµβάνουν µεταξύ άλλων παραδοσιακά προϊόντα ψυχανθών όπως στη Λήµνο ένα είδος φάβας που ονοµάζεται «άφκος» και παράγεται από τους σπόρους του φυτού Lathyrus ochrus (L.), η «Φάβα Σαντορίνης» που αποτελείται από τις θρυµµατισµένες κοτυληδόνες του φυτού Lathyrus clymenum L. (ΠΟΠ προϊόν), και άλλες «φάβες» που παρασκευάζονται από τους σπόρους του grasspea (Lathyrus sativus ) π.χ. φάβα από το οροπέδιο Φενεού. Άλλα όσπρια που χρησιµοποιούνται για σούπες ή άλλα πιάτα, είναι γνωστές οι φακές από το οροπέδιο Εγκλουβής, και το λαθούρι (Lathyrus sativus) Καρυάς, από το νησί της Λευκάδας. Άλλα όσπρια όπως, οι γίγαντες και τα φασόλια ελέφαντες από το φυτό Phaseolus coccineus από τις Πρέσπες της Καστοριάς, µείγµατα οσπρίων που ονοµάζονται «παλικάρια» στην Κρήτη ή «πολυσπόρια» και λούπινα από το φυτό Lupinus spp. που παραδοσιακά καταναλώνονται στη Μεσσηνία και την Κρήτη. Επίσης, το γλεύκος σταφυλιών που χρησιµοποιείται για την παραγωγή µουσταλευρίας και πετµεζιού. Και άλλα προϊόντα, όπως αποξηραµένα σύκα µε ή χωρίς ξηρούς καρπούς, σουσάµι (Sesamum indicum), γλυκάνισο, κρόκος Κοζάνης, αρωµατικά, φαρµακευτικά φυτά όπως το τσάι του βουνού και το δίκταµο είναι µερικά από τα µοναδικά ελληνικά προϊόντα πρωτογενούς παραγωγής και χρησιµοποιούνται στην ελληνική κουζίνα.

Για τον προτεινόµενη στρατηγική «Back to the Future» η πρόκληση για την ελληνική διαχείριση της τροφικής αλυσίδας, η και του κράτους εν προκειµένω, θα είναι η ενσωµάτωση και η εξισορρόπηση των συµφερόντων όλων των ενδιαφεροµένων µερών στο πλαίσιο του στρατηγικού οράµατος, συµπεριλαµβανοµένων των επιχειρήσεων, των καταναλωτών, και της κοινωνίας στο σύνολό της, λαµβάνοντας υπόψη όλων των σχετικών παραγόντων για την επιτυχή έκβαση της προσπάθειας π.χ. την ενσωµάτωση οικονοµικής αποτελεσµατικότητας, τον περιβαλλοντικό έλεγχο, την οργάνωση της διαδικασίας, την ασφάλεια των τροφίµων, την εµπορία, τους κανόνες συναλλαγών κλπ.

Η αποστολή θα πρέπει να επιτευχθεί µέσω των ακόλουθων δραστηριοτήτων, οι οποίες µπορούν να κατηγοριοποιηθούν ως εξής:

Ανάπτυξη στρατηγικών προγραµµάτων έρευνας και καινοτοµίας στο πλαίσιο των προϊόντων «Επιστροφής στο µέλλον – Back to the Future» συµπεριλαµβανοµένων των οδικών χαρτών καινοτοµίας και  τεχνολογίας και των σχεδίων εφαρµογής τους, λαµβάνοντας υπόψη τους αντίστοιχους στόχους της πολιτικής στον τοµέα, και τις πιθανές οικονοµικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η κάθε ηµερήσια διάταξη θα επικεντρωθεί σε εκείνες τις δράσεις µε αντίκτυπο στην αγορά, και θα προτείνει χρονοδιαγράµµατα για τα αναµενόµενα αποτελέσµατα. Θα περιλαµβάνει επίσης κανονιστικά, καθώς και άλλα µη τεχνολογικά εµπόδια, όπως τα επιχειρηµατικά µοντέλα , τις απαιτήσεις δεξιοτήτων κλπ.

Ενθάρρυνση της συµµετοχής της βιοµηχανίας στην προτεινόµενη αποστολή και υποστήριξη στην διεύρυνση της συµµετοχής και της οικοδόµησης ικανοτήτων εντός της ελληνικής επικράτειας, µέσω της συνεργασίας µε τα δίκτυα / εταιρικές σχέσεις των άλλων κρατών µελών. Αυτό περιλαµβάνει τον εντοπισµό ευκαιριών για συνεργασία στο πλαίσιο των στρατηγικών έρευνας και καινοτοµίας για έξυπνη εξειδίκευση που υλοποιούνται στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής της ΕΕ. Εντοπισµό ευκαιριών για διεθνή συνεργασία και ανάπτυξη της απαραίτητης κατανόησης για να διευκολυνθεί η µελλοντική συνεργασία.

∆ιευκόλυνση της δηµιουργίας νέων συνεργασιών µε αξιοποιήσει της εν γένει εµπειρίας των τροφίµων, όπως για παράδειγµα, προσδιορισµός των µέρων που µπορούν να συνεργαστούν για την αξιοποίηση των αποτελεσµάτων του ερευνητικού έργου ή τη διεύθυνση µιας συγκεκριµένης πρόκλησης.   Παροχή ευκαιριών δικτύωσης µε τα άλλα µέλη των πλατφορµών ώστε να αντιµετωπιστούν διατοµεακά προκλήσεις και να προωθήσει η κίνηση προς πιο ανοικτά µοντέλα της καινοτοµίας, µε την παροχή ευκαιριών για τα ενδιαφερόµενα µέρη, να συναντηθούν, να ανταλλάξουν γνώσεις, να κάνουν νέες επαφές, και να αναπτύξου ιδέες για λειτουργία στο πλαίσιο εταιρικής σχέσης