Ο Κλάδος της Χοιροτροφίας και τα Προβλήματα που Αντιμετωπίζει

Ο κλάδος της χοιροτροφίας έχει πολλές δυνατότητες, ως προς την παγκόσμια αγορά του χοιρινού κρέατος, αλλά επισκιάζεται από προβλήματα που έχουν σχέση με ασθένειες και κυρίως την Αφρικανική Πανώλη των Χοίρων, καθώς και ζητήματα που σχετίζονται με το εμπόριο.

Οι ασθένειες – με τη μεγαλύτερη να είναι η ΑΠΧ – αποτελούν πρόκληση και απειλή για την παγκόσμια αγορά.

Οι ασθένειες ασκούν πιέσεις στον τομέα των ζωικών πρωτεϊνών παγκόσμια με 2 τρόπους:

1. Κάποιες ασθένειες μπορούν να οδηγήσουν σε απώλειες στην παραγωγή τοπικά, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει φροντίδα, ή εμβολιασμοί των χοίρων στις εκμεταλλεύσεις ή υπάρχει διαθέσιμο περιορισμένο στοκ εμβολίων. Οι ασθένειες επιφέρουν περιορισμούς στο εμπόριο για την χώρα ή τις περιοχές που έχουν προσβληθεί με στόχο να εμποδιστεί η εξάπλωση της ασθένειας.
2. Έτσι, το εμπόριο καθεαυτό μπορεί να επηρεάσει τον κλάδο σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι οι ασθένειες.

Οι αυξανόμενες ανάγκες της Κίνας για χοιρινό κρέας είναι θετική ένδειξη για την ανάπτυξη του κλάδου, παρόλο που το πόσο χοιρινό θα εισάγει η Κίνα παραμένει αβέβαιο.

Ο τομέας του χοιρινού κρέατος στην ΕΕ, παρά την ΑΠΧ φαίνεται να είναι σταθερός. Ενώ αναμένονται αυξημένες εξαγωγές προς την Κίνα.

Στις ΗΠΑ αναμένεται αυξημένη παραγωγή χοιρινού κρέατος κατά 4% για το 2019, λόγω της αύξησης της δυναμικότητας των χοιροτροφικών μονάδων εξαιτίας της αναμονής αυξημένων εξαγωγών προς την Κίνα. Σ’ αυτό θα συμβάλλουν πιθανόν και οι εμπορικές διαπραγματεύσεις ΗΠΑ-ΚΙΝΑΣ.

Και στη Βραζιλία, οι όποιες εξελίξεις εξαρτώνται από το εμπόριο με την Κίνα. Επίσης η επανέναρξη των εμπορικών συναλλαγών με τη Ρωσία βελτιώνει τα αποτελέσματα στον κλάδο.

Η ΑΠΧ θεωρείται ευκαιρία για το Μεξικό, λόγω της αυξημένης ζήτησης για χοιρινό κρέας από την Κίνα. Το Μεξικό αναμένει αυξημένη παραγωγή χοιρινού κρέατος μέσω της αύξησης του αριθμού των παχυνόμενων χοίρων στη χώρα. Ταυτόχρονα, απαιτούνται μεγαλύτερες ποσότητες δημητριακών για τη διατροφή των επιπλέον χοίρων, οι οποίες εισάγονται από τις ΗΠΑ. Το Μεξικό ήδη θεωρείται η μεγαλύτερη χώρα εισαγωγέας δημητριακών. Συγκρινόμενο το Μεξικό με άλλες Λατινοαμερικάνικες χώρες, είναι η μεγαλύτερη χώρα παραγωγός ζωικών πρωτεϊνών.

Στην Ισλανδία, παρά το ότι ο κυριότερος κλάδος της είναι τα ψάρια, ο τομέας του χοιρινού κρέατος παίζει σημαντικό ρόλο. Μετά από χρόνια ασθενειών, ακολουθεί το νορβηγικό μοντέλο της ευζωίας των ζώων και έχει θετικά αποτελέσματα στους τομείς της υγείας των χοίρων και της παραγωγικότητας. Κι αυτά σε μια χώρα με 360.000 κατοίκους, στην οποία μόνο το 22% της γης της μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον αγροτικό τομέα και μόνο το 1% για καλλιέργεια φυτών, έτσι εισάγουν το μεγαλύτερο ποσοστό των ζωοτροφών. Πηγή πρωτεϊνών αποτελεί το ψάρι, το χοιρινό κρέας το πρόβειο και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Η χρησιμοποίηση της κοπριάς των ζώων για την παραγωγή ενέργειας είναι στο 100% και έτσι η κοπριά δεν αποτελεί πρόβλημα για τη χώρα.

Το θερμικό στρες

Αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα με δεδομένη την αδυναμία των χοίρων να θερμορρυθμίσουν. Αυτό επιδρά στην ευζωία των χοίρων, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες. Οι συνέπειες του θερμικού στρες εξαρτώνται από το στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας και την ηλικία των χοίρων, καθώς και από τη γενικότερη κατάσταση των ζώων.

Απαιτείται συγκεκριμένη στρατηγική για την αντιμετώπισή του.

Βιοασφάλεια στις χοιροτροφικές μονάδες

Η σημασία της βιοασφάλειας δεν χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη σύσταση. Υψηλά επίπεδα βιοασφάλειας στις χοιροτροφικές εκμεταλλεύσεις έχουν δείξει ότι συνδέονται με υψηλά επίπεδα παραγωγής και μειωμένη ανάγκη για χρησιμοποίηση αντιβιοτικών και επομένως και μικροβιοαντοχή. Τα συστήματα εκτροφής που βασίζονται στην τήρηση κανόνων βιοασφάλειας είναι βιώσιμα, όχι μόνο οικονομικά, αλλά και σε σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος.

Η ενημέρωση σχετικά με την είσοδο των παθογόνων μέσα σε μια χοιροτροφική μονάδα είναι, όμως, πολύ σημαντική και καθοριστική για την υγεία των ζώων και την αποδοτικότητά τους. Η πυκνότητα των χοίρων μέσα στους χώρους του χοιροστασίου παίζει καθοριστικό ρόλο στη μετάδοση των ασθενειών. Πλήθος ερευνών έχει ασχοληθεί με αυτό το ζήτημα και οι ερευνητές συστήνουν την αραίωση των ζώων, προκειμένου να μειωθεί η ανάπτυξη και μετάδοση των ασθενειών, μαζί βέβαια με την εφαρμογή καλών συνθηκών υγιεινής στα χοιροστάσια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ταχεία μετάδοση της ΑΠΧ από μονάδα σε μονάδα και από χώρα σε χώρα.

Το ανοσοποιητικό σύστημα, ιδιαίτερα στα νεαρά χοιρίδια, είναι εύθραυστο και προσβάλλεται εύκολα από τις τελείως έτοιμες παρασκευασμένες ζωοτροφές. Γίνεται σαφές ότι η σωστή τροφή βελτιώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και την πρόσληψη της τροφής.

Πώς μπορεί να συνδυαστεί η ευζωία των χοίρων με τη διατήρηση του εισοδήματος

Μείωση θνησιμότητας χοιριδίων – κόψιμο ουράς και ευνουχισμός με αναισθησία – μείωση χοιροτρόφων λόγω της πίεσης των καταναλωτών για ευζωία, οι οποίοι δεν είναι πρόθυμοι να πληρώσουν το επιπλέον κόστος. Ζητούν περισσότερη διαφάνεια σχετικά με τον τρόπο εκτροφής των χοίρων.

Οι μεγάλες παραγωγικές χώρες της ΕΕ σε χοιρινό κρέας (Ολλανδία, Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία ) αντιμετωπίζουν τις ίδια προκλήσεις, της καλής μεταχείρισης των χοίρων. Οι πολιτικοί πιεζόμενοι από τους ψηφοφόρους τους πιέζουν για ευζωία.

Οπωσδήποτε πρέπει να βρεθούν λύσεις που βελτιώνουν τις συνθήκες εκτροφής, ενώ την ίδια στιγμή κάνουν την παραγωγή οικονομικά συμφέρουσα, περιβαλλοντικά και κοινωνικά βιώσιμη. Οι λύσεις μπορεί να είναι διαφορετικές για την κάθε χώρα, ανάλογο με την ένταση του προβλήματος και τις ιδιαίτερες παραδοσιακές συνήθειες που επικρατούν. Το ζήτημα είναι οι όποιες λύσεις να βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα, στο δίκαιο εμπόριο και να κρατήσουν την ΕΕ σε ανταγωνιστική θέση ως προς τον τομέα του χοιρινού κρέατος.  (Καίτη: και τα δύο δεν πάνε μαζί μάλλον – φταίει η ανταγωνιστική διάθεση) 

Οι ακτιβιστές έχουν προχωρήσει από την απλή διαμαρτυρία στις καταλήψεις χοιροτροφικών μονάδων. Η προσπάθεια κύκλων της βιομηχανίας του χοιρινού κρέατος να αποδώσουν στους ακτιβιστές κατηγορίες του τύπου «θέλουν να συνεχίσουν να υπάρχουν» ή «φταίνε τα κοινωνικά μέσα» δεν απαντούν στο πρόβλημα.

Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι π.χ. αν μπορεί μια χοιρομητέρα να γυρίσει γύρω-γύρω – δεν μπορεί λοιπόν γιατί «πρέπει να είναι περιορισμένη, ώστε να μην καταναλώνει ενέργεια, ώστε να αυξήσει το βάρος που είναι επιθυμητό για τη σφαγή της σε λιγότερο χρόνο, άρα με λιγότερη τροφή και λιγότερη εργασία. Ο συνωστισμός, όμως, διευκολύνει την ανάπτυξη ασθενειών, για την αντιμετώπιση των οποίων χρειάζονται έξοδα για τη θεραπεία τους ή και θανάτωση όλων των χοίρων ολόκληρων μονάδων. Έχει κανείς υπολογίσει την ωφέλεια από τη μείωση του κόστους θεραπείας ή θανάτωσης σε σχέση με την αραίωση των ζώων;

Ένα άλλο παράδειγμα είναι η άσχημη μυρωδιά που αναδύεται όσο πλησιάζει κανείς σε μια χοιροτροφική μονάδα. Γιατί υπάρχει αυτή η μυρωδιά: καθαρίζονται τα ζώα και οι χώροι σωστά και επαρκώς: Όχι, γιατί απαιτούνται εργατικά χέρια να το κάνουν και αυτό κοστίζει. Αλλά αυτή η αίσθηση είναι που οδηγεί σε διαμαρτυρίες.

Τι είναι τελικά η ευζωία; Είναι ένα σύνολο πρακτικών, που μέρα με τη μέρα πρέπει να εφαρμόζονται σε μια χοιροτροφική μονάδα, είναι η διαφάνεια και οι καλές υγιεινές πρακτικές, είναι η εκτροφή και η διατροφή των χοίρων.