Επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής στον Αγροτικό Τομέα στην ΕΕ και στην Ελλάδα

Στο 16% υπολογίζει την απώλεια αγροτικού εισοδήματος στην ΕΕ ως το 2050 νέα έκθεσή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, με τον ευρωπαϊκό Νότο να υπόκειται πολύ μεγαλύτερες απώλειες, λόγω μείωσης των αποδόσεων στις καλλιέργειες που οφείλεται σε αλλαγή του κλίματος.

Όπως προειδοποιεί ο ΕΟΠ, «Η Ευρώπη θα πρέπει να αναμορφώσει τον γεωργικό τομέα της καθώς η αλλαγή του κλίματος θα μπορούσε να μειώσει κατά 50% την παραγωγή σιτηρών στη Νότια Ευρώπη, πιέζοντας υψηλότερα τις τιμές των τροφίμων».

Τα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως οι καύσωνες που έπληξαν την Ευρώπη το φετινό καλοκαίρι, οδήγησαν σε τεράστιες οικονομικές ζημίες για τους αγρότες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίες φαίνεται ότι θα συνεχίσουν, σύμφωνα με την έκθεση του Οργανισμού.

«Τα νέα στοιχεία καταγράφονται σε όλο τον κόσμο λόγω της κλιματικής αλλαγής και οι αρνητικές συνέπειες αυτής της αλλαγής επηρεάζουν ήδη τη γεωργική παραγωγή στην Ευρώπη, ειδικά στο νότο», ανέφερε ο εκτελεστικός διευθυντής του ΕΟΠ Hans Bruyninckx στη νέα έκθεση.

Οι προβολές που χρησιμοποιούν σενάριο υψηλών εκπομπών εκτιμούν ότι οι αποδόσεις των καλλιεργειών όπως το σιτάρι, το καλαμπόκι και τα ζαχαρότευτλα θα μπορούσαν να μειωθούν μέχρι το 50% στη Νότια Ευρώπη μέχρι το 2050. Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα σημαντική απώλεια εισοδήματος για τους αγρότες στις πληγείσες περιοχές και θα οδηγούσε επίσης σε τεράστια μείωση κατά 80% της αξίας των γεωργικών εκτάσεων έως το 2100.

Η απώλεια της παραγωγής τροφίμων θα είναι κάπως αλλά όχι εντελώς αντισταθμισμένη από τις μεγαλύτερες εποχές καλλιέργειας στο βόρειο τμήμα της ηπείρου, σύμφωνα με την έκθεση, προσθέτοντας ότι «ενώ η επισιτιστική ασφάλεια δεν κινδυνεύει στην ΕΕ, η αυξημένη ζήτηση τροφίμων παγκοσμίως μπορεί να ασκήσει πίεση σχετικά με τις τιμές των τροφίμων τις επόμενες δεκαετίες.».

Η έκθεση επισημαίνει ότι οι περισσότερες από τις χώρες-μέλη του ΕΟΠ έχουν ήδη θεσπίσει εθνικές στρατηγικές προσαρμογής, αλλά τονίζει ότι σπανίως εφαρμόζονται σε επίπεδο γεωργικών εκμεταλλεύσεων εξαιτίας της έλλειψης χρηματοδότησης, της πρόσβασης στην τεχνογνωσία και της πολιτικής στήριξης για την προσαρμογή. Ζητεί από την ΕΕ να εισαγάγει προσαρμοσμένες καλλιέργειες, βελτιωμένες τεχνικές άρδευσης και αγροτική ακρίβεια – με τη βοήθεια της τεχνολογίας των κραδασμών και των δορυφόρων.

Ο γεωργικός τομέας αντιπροσωπεύει το 10% όλων των αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ και οι τεχνικές αυτές θα πρέπει να λειτουργήσουν για τη μείωση αυτού του αριθμού αλλά θα χρειαστεί να γίνουν περισσότερα, ιδίως σε επίπεδο καταναλωτών, οι σημαίες του ΕΟΠ.

«Η συμπεριφορά των καταναλωτών θα πρέπει επίσης να αλλάξει. Η αλλαγή της δίαιτας, όπως η κατανάλωση λιγότερων κρεάτων και η μείωση των απορριμμάτων τροφίμων θα συνέβαλε σε πρόσθετες μειώσεις», σημειώνει.

Στην Ελλάδα

Η κλιματική αλλαγή και οι επιπτώσεις της ήταν το θέμα της συνεδρίασης της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Έρευνας & Τεχνολογίας, που πραγματοποιήθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου,στον απόηχο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για το κλίμα και, όπως ήταν επόμενο, κυριάρχησαν τα συμπεράσματα των Ηνωμένων Εθνών.

Οι βουλευτές που συμμετείχαν είχαν την ευκαιρία να θέσουν ερωτήματα και προβληματισμούς στον Καθηγητή Χρήστο Ζερεφό και τον Ταξίαρχο Νικόλαο Βογιατζή, Διοικητή της ΕΜΥ, συμφωνώντας ότι δεν περισσεύει πλέον χρόνος για θεωρητικές προσεγγίσεις και πως πρέπει να ληφθούν άμεσες και αποφασιστικές πρωτοβουλίες, με ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, θωράκιση των υπηρεσιών πολιτικής προστασία, αλλαγή του τρόπου ζωής.

Ο ακαδημαϊκός και ομότιμος καθηγητής Φυσικής της Ατμόσφαιρας κ. Χρήστος Ζερεφός επικαλέστηκε στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία, το κόστος της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα, εάν δεν ληφθούν έγκαιρα μέτρα, θα ανέλθει έως το τέλος του αιώνα σωρευτικά τα 700 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο είναι διπλάσιο, από το σημερινό εξωτερικό χρέος της χώρας. Με έμφαση επισημάνθηκε, μάλιστα, ότι τις δυσμενέστερες συνέπειες θα υποστεί ο τομέας της αγροτικής παραγωγής.

Σημειώνουμε ότι ο Χρήστος Ζερεφός είναι ο άνθρωπος τον οποίο συμβουλεύτηκε ο πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτακης, προκειμένου να προετοιμάσει το ταξίδι και την ομιλία του στα Ηνωμένα Έθνη, εκφράζοντάς του την απόλυτη στήριξή του στην πρόταση που κατέθεσε στον ΟΗΕ η Διεύθυνση Κλιματικής Αλλαγής του Υπουργείου Εξωτερικών στη βάση των εισηγήσεων του Κέντρου Έρευνας Φυσικής της Ατμόσφαιρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών, για συντονισμένες δράσεις στο συγκεκριμένο θέμα.

Η ελληνική πρωτοβουλία, η οποία υποστηρίζεται από τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO) και την UNESCO, επελέγη, μάλιστα, από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Antonio Guterres, και αποτέλεσε μια από τις εννέα Εμβληματικές Προτάσεις που συζητήθηκαν στη Σύνοδο για την κλιματική αλλαγή.