Κοινή Στρατηγική για τον Κλάδο του Κρέατος Απέναντι στις Προκλήσεις της Εποχής

Τις βάσεις για την ανάληψη πολιτικών δράσεων και παρεμβάσεων στα κρίσιμα ζητήματα που απασχολούν τον ελληνικό και ευρωπαϊκό τομέα του κρέατος, έθεσαν ομιλητές και συμμετέχοντες στο Διεθνές Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Εμπορίου Ζώντων Ζώων και Κρέατος (UECBV) και του Δικτύου Νέων Ευρωπαίων Στελεχών του Κρέατος (YEMCo), το οποίο διοργάνωσε η ΕΔΟΚ στις 7-9 Νοεμβρίου 2019 στην Αθήνα.

Υπό τον γενικό τίτλο «Συναντούμε το παρόν, διαμορφώνουμε το μέλλον» και με κεντρικό σύνθημα «Αντιμετωπίζοντας μελλοντικές προκλήσεις: Εμπορικές Σχέσεις και Τεχνολογία», το διεθνές αυτό forum ασχολήθηκε με μια θεματολογία άκρως επίκαιρη για όλους τους εμπλεκόμενους επαγγελματίες και φορείς και συμφωνήθηκε καταρχήν η ανάγκη να γίνει πράξη η συνεργασία όλου του Τομέα του κρέατος σε διεθνές επίπεδο με τη χάραξη κοινής στρατηγικής για την αντιμετώπιση των προκλήσεων. Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρέθηκε η Πράσινη Συμφωνία σε συνδυασμό με  το βιομηχανικό πρότυπο 4.0 (industry 4.0), ενώ τονίσθηκε η ανάγκη εφαρμογής μιας σωστής στρατηγικής για την αντιμετώπιση των προβλημάτων προσαρμογής στις απαιτήσεις της κλιματικής αλλαγής.

Όπως αναφέρουν σε σχετικό Δελτίο Τύπου οι διοργανωτές, τη σημασία του Διεθνούς Συνεδρίου κατέδειξε και η συμμετοχή πολύ σημαντικών ομιλητών, πέραν των στελεχών της UECBV και της ΕΔΟΚ, μεταξύ των οποίων ήταν ο ΥΠΑΑΤ κ. Μάκης Βορίδης, η υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κα Φωτεινή Αραμπατζή, ο Γ.Γ. Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή,  κ. Παναγιώτης Σταμπουλίδης, ο Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας και Ανάπτυξης στην Κομισιόν κ. Τάσος Χανιώτης,  ο Διευθυντής της Copa-Cogeca κ. Daniel Azevedo, ο Διευθυντής Οικονομικής Υπηρεσίας της IDELE (French Livestock Farming Institute), κ. Philippe Chotteau και στελέχη του επιχειρηματικού κόσμου, όπως ο Ανδρέας Δημητρίου, πρόεδρος του Αγροτικού Πτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Ιωαννίνων «Πίνδος» και ο Νίκος Μαυρίκος, πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Εφοδιαστών πλοίων και Εξαγωγέων.

Τις εργασίες του Συνεδρίου άνοιξε ο πρόεδρος της ΕΔΟΚ, Λευτέρης Γίτσας, ο οποίος στον χαιρετισμό του τόνισε ότι «η διοργάνωση του Διεθνούς Συνεδρίου ήταν μια σημαντική πρόκληση για την ΕΔΟΚ, με μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς η Ελλάδα είναι μια σημαντική αγορά κρέατος, αφού στον πληθυσμό των τουλάχιστον 10 εκατομμυρίων, προστίθενται κάθε χρόνο 30 εκατομμύρια τουριστών, που πρέπει να τραφούν και να γευθούν την ελληνική κουζίνα, στην οποία το κρέας έχει πρωταγωνιστικό ρόλο». Πρόσθεσε δε ότι: «το Διεθνές αυτό Φόρουμ συνιστά ιδανική συγκυρία για όλους εμάς που απαρτίζουμε τον ευρωπαϊκό Τομέα κρέατος να θέσουμε τους δικούς μας στόχους και να προετοιμαστούμε για να μετατρέψουμε την Πράσινη Συμφωνία από πρόβλημα, σε ευκαιρία ανάπτυξης».

Ο πρόεδρος της UECBV, Philippe Borremans, στον δικό του χαιρετισμό δήλωσε:

«Από τη δική μας οπτική, ο όρος Πράσινη Συμφωνία υπονοεί ότι οι εταίροι δρουν μαζί, συνεργάζονται δηλαδή για το κοινό συμφέρον.  Αυτό είναι κάτι που το επιβεβαιώσαμε και στην πρόσφατη καμπάνια μας, με τίτλο MeatTheFacts και το σύνθημα «Πώς θα ήταν η ζωή χωρίς τα αγροτικά ζώα;». Γι’ αυτό ας δείξουμε ενδιαφέρον για όσα πρόκειται να επακολουθήσουν, να ξεκινήσουμε τον διάλογο και να αξιοποιήσουμε αυτή τη συγκυρία για να κάνουμε ενδιαφέρουσες προτάσεις και να διεξάγουμε εντατικές συζητήσεις».

Η κατάσταση στο διεθνές εμπόριο

Τόσο τους συνέδρους όσο και τους ομιλητές απασχόλησαν οι διεθνείς συμφωνίες  και κυρίως αυτές με τη Mercosur και τον αντίκτυπο που έχουν στην ευρωπαϊκή κτηνοτροφία και όλοι παραδέχθηκαν ότι η ΚΑΠ θα έπρεπε να ισορροπεί τέτοιες συνέπειες. Επιπλέον, το θέμα της Πράσινης Συμφωνίας που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρέθηκε στο επίκεντρο ομιλιών και ερωτήσεων από το κοινό. 

Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Μάκης Βορίδης δήλωσε ότι συμμερίζεται τους προβληματισμούς των αγροτών και τόνισε ότι μέσα από την ΚΑΠ πρέπει να λαμβάνονται όλες οι μέριμνες ώστε τα εισαγόμενα προϊόντα από τρίτες χώρες να πληρούν τις ίδιες υψηλές προδιαγραφές με αυτά που παράγονται στην ΕΕ. Σε ό,τι αφορά την Πράσινη Συμφωνία, ο Υπουργός υπογράμμισε ότι αν κανείς τη δει «απλώς ως ένα σύνολο από πρόσθετες υποχρεώσεις, χάνει τη μεγάλη εικόνα. Στην Ε.Ε. πλέον διαμορφώνουμε πρωτοπόρα, υψηλής ποιότητας προϊόντα, που απευθύνονται σε ενημερωμένους καταναλωτές. Ελπίζω ότι όλοι θα δουν τις ευκαιρίες που διαμορφώνονται μέσα από αυτές τις συνθήκες». Ο κ. Βορίδης αναφέρθηκε επίσης στα οφέλη που προκύπτουν για τη χώρα μας από την εμπορική συμφωνία Κίνας – Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπογραμμίζοντας τις σημαντικές προοπτικές που ανοίγονται για τους Έλληνες κτηνοτρόφους, δεδομένου ότι στην λίστα με τα υπό προστασία προϊόντα περιλαμβάνεται και η ελληνική φέτα. Ο υπουργός τονίζοντας ότι μέχρι το τέλος Νοεμβρίου θα είναι έτοιμο το νομοθετικό πλαίσιο για τις Διεπαγγελματικές Οργανώσεις, απηύθυνε πρόσκληση για την μεγαλύτερη δυνατή αντιπροσώπευση των Εθνικών Διεπαγγελματικών Οργανώσεων και υπογράμμισε ότι σε πρώτη φάση θα είναι μειωμένο το ποσοστό που απαιτείται για την αναγνώρισή τους.

Η υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κα Φωτεινή Αραμπατζή στην ομιλία της τόνισε ότι «βιώσιμη κτηνοτροφία είναι η κτηνοτροφία που καινοτομεί» και υπογράμμισε ότι «ο στόχος μας πρέπει να είναι η εναρμόνιση της παραγωγής με τις πραγματικές δυνατότητες της χώρας μας».  Ακόμη, σε ό,τι αφορά την κλιματική αλλαγή, η υφυπουργός δήλωσε ότι οι υπεραπλουστευμένες τοποθετήσεις δεν δίνουν απαντήσεις. «Είναι απαραίτητη η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά δεν νοείται η αποδυνάμωση της κτηνοτροφίας».

«Οι προσπάθειές μας επικεντρώνονται στην παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας. Αυτή θα είναι η ελληνική απάντηση στην πρόκληση για την παγκόσμια κτηνοτροφία, που είναι η κλιματική αλλαγή».

Νέο επενδυτικό περιβάλλον

Από την πλευρά του, ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή, στο Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Παναγιώτης Σταμπουλίδης αναμένει  σύντομα νέες επενδύσεις στον τομέα του κρέατος στη χώρα μας. Όπως είπε, μιλώντας από το βήμα του Διεθνούς Συνεδρίου της UECBV, «η χώρα μας τους τελευταίους μήνες ξεκίνησε να αναπτύσσει ένα νέο επενδυτικό περιβάλλον και αυτό μπορεί να αποτελέσει τη βάση για επενδύσεις στον τομέα του κρέατος.

Με τον νέο αναπτυξιακό νόμο λύνονται πολλά προβλήματα.  Χωρίς γραφειοκρατικά εμπόδια και με αρκετά εργαλεία, οι επενδυτές μπορούν εύκολα πλέον να επιλέξουν που θα επενδύσουν».

Ο κύριος  Σταμπουλίδης διευκρίνισε βέβαια ότι «μας προβληματίζουν οι χαμηλές επιδόσεις στην εγχώρια παραγωγή, αλλά αυτό είναι κάτι που μπορεί να βελτιωθεί δεδομένου ότι η Ελλάδα αποκτά ένα περιβάλλον φιλικό για επενδύσεις. Παράλληλα, κωδικοποιούμε όλους τους κανόνες διακίνησης και εμπορίας προϊόντων και παροχής υπηρεσιών.  Είναι πεποίθηση όλων ότι σύντομα θα δούμε νέες επενδύσεις στον τομέα του κρέατος».

Δυναμική αγορά η ΝΑ Μεσόγειος 

Ο Διευθυντής Οικονομικής Υπηρεσίας της IDELE (French Livestock Farming Institute), κ. Philippe Chotteau επεσήμανε ότι παρατηρείται μια δυναμική προοπτική για την αύξηση της κατανάλωσης κρέατος στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, ειδικά στο βόειο και αιγοπρόβειο κρέας, και ότι η συγκεκριμένη περιοχή είναι το επίκεντρο του διεθνούς εμπορίου ζώντων βοοειδών.  Υπογράμμισε, όμως, ότι θα ενταθεί ο ανταγωνισμός στην περιοχή, μεταξύ άλλων και λόγω της συμφωνίας με τη Mercosur. Εξήγησε, δε, ότι η εξαγωγική στρατηγική στις χώρες της Ε.Ε. αυτή τη στιγμή είναι ετερογενής. «Για παράδειγμα η Ισπανία έχει διεθνή προσανατολισμό και το 50% των εξαγωγών κατευθύνεται σε Τρίτες Χώρες.  Η Ιταλία στοχεύει κυρίως στην ενδοευρωπαϊκή αγορά ενώ η Ελλάδα συναλλάσσεται πρωτίστως με τους γείτονές της, τη Βουλγαρία και την Κύπρο». Πρόσθεσε ακόμη ότι οι χώρες της Νοτιοανατολικής Μεσογείου στηρίζονται στις εισαγωγές κρέατος και ότι είναι μια δυναμική και αναδυόμενη αγορά.

Στον παγκόσμιο μετασχηματισμό που αντιμετωπίζουμε αναφέρθηκε στην παρουσίασή του ο Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας και Ανάπτυξης στην Κομισιόν, κ. Τάσος Χανιώτης. «Το παγκόσμιο σύστημα τροφίμων μετακινείται από τη φάση της επίλυσης οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων εις βάρος του περιβάλλοντος, προς μια φάση όπου θα επιλύονται ταυτόχρονα οικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα (με τη γεωργία ακριβείας) και πιθανές αυξανόμενες κοινωνικές εντάσεις (υγεία, ψηφιακό χάσμα, χάσμα στην αγορά εργασίας σε αστικές και αγροτικές περιοχές)». Τόνισε δε ότι «το σημείο εκκίνησης για τον στρατηγικό σχεδιασμό πρέπει να είναι οι πιο πρόσφατες τεκμηριωμένες και επιστημονικές  πληροφορίες. Μολύνουν για παράδειγμα οι αγελάδες περισσότερο από τα αυτοκίνητα;  Σε αυτό πρέπει να εστιάσουμε. Δεν χρειάζεται να μιλάμε για το πόσα άρθρα θα έχει η Συμφωνία, αλλά για το πως αυτή θα καταστεί ευκαιρία». 

Ο πρόεδρος του Αγροτικού Πτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Ιωαννίνων «Πίνδος», κ. Ανδρέας Δημητρίου, παρουσίασε την εικόνα της κτηνοτροφικής παραγωγής στην Ελλάδα αναφέροντας ότι η κτηνοτροφία συμβάλει μόλις στο 25% της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας του κλάδου της γεωργίας στην Ελλάδα, όταν στην ΕΕ ο μέσος όρος είναι στο 41%. Τόνισε, δε, ότι χρήσιμο εργαλείο για οποιαδήποτε προσπάθεια δομικής και οικονομικής ανασυγκρότησης του κλάδου θα μπορούσε να αποτελέσει ο τουρισμός.

Εργαλείο η ψηφιακή τεχνολογία 

Στην ΚΑΠ αλλά και τις νέες τεχνολογίες αναφέρθηκε ο Διευθυντής της Copa–Cogeca, κ Daniel Azevedo. «Στηρίζουμε την Κοινή Αγροτική Πολιτική αλλά η Ευρωπαϊκη Επιτροπή θέλει να μειώσει τις ενισχύσεις και αυτό μόνο αρνητικές επιπτώσεις θα προκαλέσει», ενώ πρόσθεσε ότι ένας παραγωγός δεν θα επενδύσει στις νέες τεχνολογίες μόνο επειδή το κόστος είναι μικρό αλλά επειδή θα είναι ελκυστικές οι οικονομικές αποδόσεις. «Η ψηφιακή τεχνολογία βοηθά τις μικρές αγροτικές επιχειρήσεις να προωθούν τα προϊόντα τους στις τοπικές αγορές, ή να πουλάνε τα ζώα τους προτού καν ολοκληρωθεί η πάχυνση τους», συμπλήρωσε ο Διευθυντής της Copa-Cogeca.

Η κα Παναγιώτα Παπαδάκη, στέλεχος του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, αναφέρθηκε στα υγειονομικά και φυτοϋγειονομικά μέτρα τα οποία διέπονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμού Εμπορίου και τα οποία πρέπει να εφαρμόζουν όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να διασφαλίζεται η υγεία του καταναλωτή, χωρίς να δημιουργούν εμπόδια στο εμπόριο.

«Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να βασίζονται σε επιστημονικές αρχές και να μην αποτελούν τροχοπέδη για την σύναψη εμπορικών συμφωνιών», τόνισε η κα Παπαδάκη.

Ο πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Εφοδιαστών πλοίων και Εξαγωγέων, κ. Νίκος Μαυρίκος, υπογράμμισε ότι η Ελλάδα με βάση τη γεωπολιτική της θέση μπορεί να υποστηρίξει την Ευρώπη στις εξαγωγές κρέατος. «Το λιμάνι του Πειραιά μπορεί να αποτελέσει το μεγάλο πλεονέκτημα της χώρας, για να καταστεί η Ελλάδα βασικός διαμετακομιστικός κόμβος της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.» επεσήμανε ενώ πρόσθεσε: «Η Πολιτεία έχει ήδη πετύχει ευέλικτες τελωνειακές διαδικασίες, η δε ελεύθερη ζώνη εμπορίου στον Πειραιά, ανοίγει νέους εμπορικούς δρόμους».

Στο Διεθνές Συνέδριο ακούστηκαν πολλές ακόμη ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις από ομιλητές αλλά και συνέδρους, που προώθησαν τον διάλογο για τις ενδεδειγμένες λύσεις στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο ευρωπαϊκός Τομέας του κρέατος.

Οι προτεραιότητες για το 2020 στην ατζέντα των Ομάδων Εργασίας 

Η πρώτη ημέρα του Διεθνούς Συνεδρίου της UECBV και YEMCo, το οποίο διοργανώνει η ΕΔΟΚ στην Αθήνα ολοκληρώθηκε με επιτυχία την Πέμπτη 7/11, προετοιμάζοντας το έδαφος για το κυρίως μέρος του Συνεδρίου, την Παρασκευή 8/11.

Οι Ομάδες Εργασίας, στις οποίες συμμετείχαν συνολικά περίπου 65 ειδικοί, συναντήθηκαν και ανέλυσαν θέματα για την Υγιεινή και τις ασθένειες των ζώων, τον Τομέα Βιομηχανίας του Κρέατος και τον Τομέα Εμπορίου Ζωικού Κεφαλαίου, όλα μείζονος σημασίας για τον Τομέα του Κρέατος συνολικά.

Ανάμεσα στα άλλα σημαντικά ζητήματα που συζητήθηκαν ήταν το RASFF, το σύστημα ανάλυσης κινδύνου και προειδοποίησης για τα τρόφιμα. Την ατζέντα απασχόλησαν οι προτεραιότητες για το 2020, με σημαντικότερο, ίσως, την προετοιμασία για τη διαχείριση της στρατηγικής «από το χωράφι στο πιάτο», που εμπεριέχεται στη νέα Πράσινη Συμφωνία και την εφαρμογή της τεχνολογίας που εμπεριέχει η 4η Βιομηχανική Επανάσταση (Industry 4.0) στον τομέα της παραγωγής και επεξεργασίας του κρέατος.

Οι Ομάδες Εργασίας που ασχολούνται με ειδικά, τεχνικά-επιστημονικά θέματα, αποτελούν αναπόσπαστο και οργανικό κομμάτι της λειτουργίας της UECBV (Ευρωπαϊκή Ένωση Εμπορίου Ζώντων Ζώων και Κρέατος). Η μόνιμη γραμματεία της UECBV, με έδρα τις Βρυξέλλες, διατηρεί στενές επαφές με ευρωπαϊκά και διεθνή θεσμικά όργανα και διαδραματίζει βασικό ρόλο στη μεταφορά των θέσεων της βιομηχανίας του κρέατος και γενικά των ζητημάτων που την αφορούν στα κέντρα λήψης αποφάσεων της ΕΕ, ώστε οι κανονισμοί που θα προκύψουν να έχουν κοινά αποδεκτό χαρακτήρα.

Προκειμένου να υπάρχει σωστή προετοιμασία, η γραμματεία της UECBV συντονίζει το έργο των εμπειρογνωμόνων της σε τμήματα και επιτροπές που ασχολούνται με θέματα βιομηχανίας κρέατος, διεθνούς εμπορίου και ζωικού κεφαλαίου.

Όποτε απαιτείται, μια από τις μόνιμες ομάδες εργασίας εμπειρογνωμόνων του τομέα του κρέατος της Ε.Ε. μπορεί να καταρτίσει έγγραφο εργασίας για βασικά ζητήματα τα οποία, αφού εγκριθούν, κοινοποιούνται στα ευρωπαϊκά και διεθνή κέντρα λήψης αποφάσεων.

Στο πλαίσιο αυτό η ΕΔΟΚ, ως μέλος της UECBV-σε συνεργασία πάντοτε με τη γραμματεία της UECBV- και διοργανώτρια του Συνεδρίου, ανέλαβε και έφερε με επιτυχία σε πέρας τη φιλοξενία των Ομάδων Εργασίας στην Αθήνα  κατά την πρώτη ημέρα του Διεθνούς Συνεδρίου, όπου σημειωτέον, είχαμε πρωτιές, καθώς συμμετείχαν για πρώτη φορά εκπρόσωποι από την Ελλάδα και την Κροατία, όπως επίσης και αντιπροσωπείες επιχειρήσεων.