Κλιματική Αλλαγή και Θερμικό Στρες στις Αγελάδες

Ως αποτέλεσμα της θέρμανσης του πλανήτη, το θερμικό στρες μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στις αγελάδες και την παραγωγή γάλακτος κι αυτό μπορεί να γίνεται με διαφόρους τρόπους.

Πέραν της μείωσης της παραγωγής του γάλακτος και των οικονομικών απωλειών, οι κοινωνικοοικονομικές συνέπειες είναι μεγάλες, ιδιαίτερα στους πληθυσμούς με χαμηλό εισόδημα, οι οποίοι εξαρτώνται από την υποστηριζόμενη με επιδοτήσεις γεωργία. Και πριν την κλιματική αλλαγή υπήρχε το θερμικό στρες, αλλά περιοριζόταν στις τροπικές περιοχές του πλανήτη. Τα τελευταία χρόνια. λόγω της κλιματικής αλλαγής η κατάσταση αυτή έχει επεκταθεί σε περισσότερες περιοχές.

Η κλιματική αλλαγή δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί ποσοτικά, δηλαδή να είναι μετρήσιμη και αυτό κάνει την εκτίμηση των επιπτώσεών της ένα πολύπλοκο ζήτημα και περιορίζει τους παράγοντες που μπορούν να ληφθούν υπόψη και να εξαχθούν αποτελέσματα. Οι σχετικές μελέτες, στις οποίες επιχειρείται να εκτιμηθούν οι επιπτώσεις σε διαφόρους κλάδους από την κλιματική αλλαγή, είναι λίγες. Σε κάθε περίπτωση, οι επιπτώσεις του καιρού και των ακραίων καιρικών φαινομένων στην παραγωγικότητα των ζώων έχει τεκμηριωθεί επαρκώς. Σε μελέτες έχει δειχθεί, ότι πέραν της κλιματικής αλλαγής, οι απώλειες σε γάλα στις γαλακτοπαραγωγικές αγελάδες που οφείλονται σε θερμικό στρες ποικίλλουν γεωγραφικά, ιδιαίτερα για τις αγελάδες, οι οποίες εκτρέφονται με σύστημα εκτατικής εκτροφής και επομένως εξαρτώνται από τη βόσκηση σε λιβάδια.

Το ύψος της θερμοκρασίας, που θεωρείται ότι η υπέρβασή του μπορεί να προκαλέσει θερμικό στρες, εξαρτάται από τη φυλή και την γαλακτοπαραγωγή – οι αγελάδες με υψηλή γαλακτοπαραγωγή είναι σε γενικές γραμμές πιο ευάλωτες. Για να μειώσουν το θερμικό στρες και να διατηρήσουν μια σταθερή θερμοκρασία, οι αγελάδες αυξάνουν το ρυθμό της αναπνευστικής λειτουργίας, μειώνουν την πρόσληψη της τροφής και αυξάνουν την πρόσληψη του νερού.

Σύμφωνα με ερευνητικές εργασίες του 2002 (Valorta), η μείωση της παραγωγής γάλακτος έχει υπολογιστεί ότι είναι 10-14%, χωρίς να επανέρχεται γρήγορα στα προ του θερμικού στρες επίπεδα, όταν η θερμοκρασία επανέλθει σε φυσιολογικά επίπεδα. Για την πρόληψη αυτών των επιπτώσεων, απαιτείται παραπάνω ενεργειακό κόστος για το δροσισμό των χώρων ανάπαυσης των αγελάδων, το οποίο ανεβάζει το τελικό κόστος της παραγωγής γάλακτος.

Οι αγελάδες που ανήκουν σε φυλές με υψηλή παραγωγικότητα σε γάλα τελικά αποτελούν πρόβλημα και λόγω της ευαισθησίας τους στο θερμικό στρες, εκτός από την αραιότητα του γάλακτος και τη χαμηλότερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και λιπαρά. Αυτό το γεγονός μπορεί να αναδειχθεί σε μεγαλύτερο ακόμη πρόβλημα στο μέλλον, καθώς το θερμικό, αλλά και το διατροφικό στρες των ζώων θα αυξάνεται.

Στην Αφρική, όπου παραδοσιακά επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες έχουν πραγματοποιηθεί οι πρώτες μελέτες, έχουν εξαχθεί συμπεράσματα και έχουν διατυπωθεί κάποιες προτάσεις για την αντιμετώπιση του θερμικού στρες στις γαλακτοπαραγωγικές αγελάδες.

Έτσι έχουν προταθεί:

• Η φυσική τροποποίηση του περιβάλλοντος
• Η γενετική ανάπτυξη λιγότερο ευαίσθητων αγελάδων
• Η βελτίωση των συστημάτων διαχείρισης της διατροφής με ισορροπία στους ηλεκτρολύτες
• Ο μηχανικός δροσισμός των στάβλων με ανεμιστήρες, δροσισμό με σπρεϊ, ή σκίαση

Τα στοιχεία είναι από άρθρο του Matthew Wedzerai στο ηλεκτρονικό περιοδικό Global Dairy. Μετάφραση Καίτη Μυλωνά

Σχόλιο Κ.Μ.

Βέβαια, τίποτε από αυτά δεν μπορεί να εφαρμοστεί στα λιβάδια, ενώ προσφέρουν ελάχιστα και μόνο για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Ό, τι έχει προταθεί μέχρι στιγμής αναφέρεται στο μετριασμό των επιπτώσεων και επομένως στοχεύει στη μείωση της απώλειας του εισοδήματος.

Είναι χαρακτηριστικό, ότι καμία πρόταση δεν αναφέρεται στην αλλαγή των συνθηκών της ζωής και της παραγωγικής δραστηριότητας εν γένει, στη μείωση της χρησιμοποίησης του άνθρακα, ως καυσίμου, ώστε να μειωθεί ο ρυθμός αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη και τελικά η ίδια η κλιματική αλλαγή.