Σύστημα Ασφάλειας Τροφίμων στην Ε.Ε.

Σύμφωνα με τους ελεγκτές του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ),  η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη δεν έχουν την απαιτούμενη ικανότητα για να εφαρμόσουν το σύστημα που η ίδια η Ε.Ε. έχει θεσπίσει για την ασφάλεια των τροφίμων.

Αυτά αναφέρει νέα έκθεση του  Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ), η οποία δημοσιεύθηκε στις 14 Ιανουαρίου.

Στην έκθεση αναφέρεται, ότι, παρότι το σύστημα της Ε.Ε. για την προστασία των καταναλωτών από τους χημικούς παράγοντες κινδύνου στα τρόφιμα στηρίζεται σε άρτια θεμέλια και τυγχάνει σεβασμού παγκοσμίως, επί του παρόντος είναι υπερβολικά φιλόδοξο, καθώς η Commission και τα κράτη μέλη δεν έχουν την απαιτούμενη ικανότητα για να το εφαρμόσουν πλήρως.

Η πολιτική της Ε.Ε. για την ασφάλεια των τροφίμων αποσκοπεί στη διασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ανθρώπινης ζωής και υγείας και επιδιώκει την προστασία των πολιτών της από τρία είδη παραγόντων κινδύνου στα τρόφιμα: φυσικούς, βιολογικούς και χημικούς.

Ο συγκεκριμένος έλεγχος του ΕΕΣ επικεντρώθηκε στους χημικούς παράγοντες κινδύνου και όπως αναφέρει η έκθεση, «το νομικό πλαίσιο που διέπει τις χημικές ουσίες στα τρόφιμα, τις ζωοτροφές, τα φυτά και τα ζώντα ζώα δεν έχει οριστικοποιηθεί και δεν εφαρμόζεται ακόμη στον βαθμό που προβλέπεται στην ενωσιακή νομοθεσία που ρυθμίζει την παραγωγή τροφίμων».

Επιπλέον, σημειώνουν οι ελεγκτές, το σχετικό με τις χημικές ουσίες έργο της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια Τροφίμων (EFSA), η οποία παρέχει επιστημονικές συμβουλές στο πλαίσιο της χάραξης πολιτικής, σημειώνει καθυστερήσεις. Αυτό επηρεάζει την ορθή λειτουργία τμημάτων του συστήματος, καθώς και τη βιωσιμότητα του μοντέλου στο σύνολό του.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι σε ορισμένα κράτη μέλη, οι έλεγχοι καλύπτουν συγκεκριμένες χημικές ουσίες συχνότερα σε σύγκριση με άλλες, ενώ το νομικό πλαίσιό τους είναι τόσο εκτενές που οι δημόσιες αρχές δυσκολεύονται να ανταποκριθούν σε όλες τις αρμοδιότητές τους. Οι έλεγχοι που διενεργούνται από δημόσιους φορείς δεν μπορούν παρά να αποτελούν μικρό μόνο ποσοστό του συνόλου των διενεργούμενων ελέγχων, σημειώνουν οι ελεγκτές, και ο καλύτερος τρόπος για να παραμείνει αξιόπιστο το μοντέλο της Ε.Ε. «είναι μέσω της συμπληρωματικότητας μεταξύ των συστημάτων ελέγχου του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Ωστόσο, το ενδεχόμενο συνεργιών αυτού του είδους μόλις πρόσφατα άρχισε να διερευνάται».

Συμπερασματικά, το ισχύον ενωσιακό σύστημα εμφανίζει ασυνέπειες και αντιμετωπίζει προκλήσεις, σημειώνει το ΕΕΣ, και γι’ αυτό συνιστά στην Commission τα εξής:

• να αξιολογήσει ενδεχόμενες αλλαγές στη νομοθεσία που διέπει τους χημικούς παράγοντες κινδύνου συνεκτιμώντας την ικανότητά της να την εφαρμόσει με συνέπεια,
• να ενθαρρύνει περαιτέρω τη συμπληρωματικότητα, ώστε οι δημόσιες αρχές των κρατών μελών να μπορούν να βασίζονται σε μεγαλύτερο βαθμό στους ελέγχους που διενεργούνται από τον ιδιωτικό τομέα,
• να εξηγήσει ποια μέτρα πρόκειται να λάβει σε σχέση με τα κατάλοιπα φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα προκειμένου, αφενός, να διατηρηθεί το ίδιο επίπεδο διασφάλισης τόσο για τα τρόφιμα που παράγονται στην Ε.Ε. όσο και για εκείνα που εισάγονται και, αφετέρου, να εξασφαλιστεί η συνέχιση της συμμόρφωσης με τους κανόνες του ΠΟΕ,
• να παράσχει περαιτέρω καθοδήγηση στα κράτη μέλη για την εφαρμογή μέτρων επιβολής και να βελτιώσει τις διαδικασίες που εφαρμόζει για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τους κανόνες της Ε.Ε. για τα τρόφιμα.