Πολλαπλασιαστικό υλικό «δημόσιο αγαθό»

Γεωπόνοι του πανεπιστημίου του Gottingen και η Association Agrecol δημιούργησαν έναν καινοτόμο σύνδεσμο, με στόχο να προστατεύσουν του σπόρους ως δημόσιο αγαθό. 

Η Agrecol, όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα Freshplaza, ανέπτυξε μια «άδεια ελεύθερης πρόσβασης στους σπόρους», η οποία τους διασφαλίζει ως δημόσιο αγαθό και, συνεπώς, παρέχει προστασία στις ποικιλίες και απέναντι στις πατέντες. Τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα PLoS Biology.

Όπως αναφέρει ο Δρ. Bernd Horneburg από το Τμήμα Φυτογενετικής του Πανεπιστημίου, «παρατηρούμε με μεγάλο ενδιαφέρον ότι η πρόσβαση σε πολλαπλασιαστικό υλικό σε όλον τον κόσμο γίνεται όλο και πιο δύσκολη εξαιτίας ιδιωτικών συμφερόντων. Ανάμεσα στα άλλα, οι πατέντες εμποδίζουν καλλιέργειες από το να χρησιμοποιούνται πιο εντατικά στην εκτροφή.

Η κίνηση αυτή, της αντιμετώπισης των σπόρων ως δημόσιας περιουσίας, έχει αυξηθεί τα τελευταία έξι χρόνια, προφανώς επειδή διευρύνεται η ιδιωτικοποίηση και η συγκέντρωση της αγοράς στον τομέα των σπόρων». Τέτοιες κινήσεις παρουσιάζουν ισχυρή τάση στη Γερμανία, στις ΗΠΑ, στην Ινδία και στην Αν. Αφρική.

Η πιο πρόσφατη ιδέα που αναπτύσσεται είναι να αδειοδοτούνται νέες ποικιλίες ως δημόσιο αγαθό. Αυτό, σύμφωνα με τον συντάκτη του άρθρου, σημαίνει πως ο καθένας μπορεί να κάνει χρήση, να εκχωρήσει και να τις αναπτύξει ελεύθερα. Οι βελτιώσεις που ακολουθούν καλύπτονται, επίσης, από αυτές τις άδειες. Η μόνη προϋπόθεση είναι, προκειμένου ένας σπόρος να παραμείνει προσβάσιμος για όλους, ότι δεν μπορεί να καλύπτεται από πατέντες ή άλλα αποκλειστικά δικαιώματα. Όπου υπάρχει αμφιβολία, αυτή η άποψη της ελεύθερης πρόσβασης μπορεί να ενισχυθεί νομικά.

Η ποικιλία ντομάτας κοκτέιλ (ντοματίνι) Sunviva από το Plant Breeding Organic Free–range Tomato Project ήταν το πρώτο στέλεχος ντομάτας, που πήρε άδεια ελεύθερης πρόσβασης το 2017. Είναι κατάλληλη για ιδιωτικές καλλιέργειες και μπαλκόνια. Το πρότζεκτ «ανοιχτό χωράφι» για τις ντομάτες είναι ένα δίκτυο στο οποίο νέες, βέλτιστα προσαρμοσμένες ποικιλίες αναπτύσσονται μέσα από την ελεύθερη ανταλλαγή πολλαπλασιαστικού υλικού και γνώσης. Στο μεταξύ, περισσότερες ποικιλίες από ντομάτες, καλαμπόκι και σιτάρι αδειοδοτούνται και αυτή η τάση διαρκώς διευρύνεται.

Πηγή: ypaithros.gr, 20.01.2019, Μελίνα Ζιάγκου