Εφικτή η Παραγωγή Τροφίμων χωρίς ΓΤΟ

Οι απαιτήσεις της παραγωγής τροφίμων μπορούν να επιτευχθούν χωρίς γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς (ΓΤΟ), χωρίς, ωστόσο, να πρέπει να εξαλείψουμε τα ευρύτερα οφέλη που μπορούν να προσφέρουν οι βιοτεχνολογίες.

Αυτά δήλωσε στην EURACTIV ο ανώτερος αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών, Daniel Gustafson. Ο Daniel Gustafson είναι ο Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO).

Μίλησε με τον Σαράντη Μιχαλόπουλο και την Paola Tamma της EURACTIV, υπογραμμίζοντας τα εξής:

• Η συνεργασία ΕΕ-FAO θα πρέπει να ενισχυθεί ιδιαίτερα μετά την οπισθοχώρηση των ΗΠΑ όσον αφορά στην κλιματική αλλαγή
• Η γεωργία ακρίβειας μπορεί να είναι οικονομικά προσιτή στους μικροκαλλιεργητές
• Η βιοποικιλότητα της γεωργίας αποτελεί έναν τρόπο αύξησης της ανθεκτικότητας
• Η μελλοντική παραγωγή τροφίμων θα απαιτήσει πολλή καινοτομία
• Η αγροοικολογία πρέπει να αποτελεί μέρος μιας επιτυχημένης μακροπρόθεσμης γεωργικής στρατηγικής

Δημοσιεύουμε τη συνέντευξη παρά το γεγονός, ότι δόθηκε το 2017:

Υπάρχει συνεχής Στρατηγικός Διάλογος μεταξύ ΕΕ-FAO για μελλοντική συνεργασία. Ποια είναι τα πρώτα αποτελέσματα και τι περιμένετε μελλοντικά από αυτή την εταιρική σχέση;

Πολλές από τις πιο μακρόχρονες συμβολές μας προέρχονται από τη συνεργασία με την ΕΕ, καθώς οι εργασίες για την ασφάλεια τροφίμων και τις πληροφορίες για τη διατροφή σε κρίση συνεχίζονται εδώ και πολύ καιρό. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι η ΕΕ είναι πολύ ισχυρή στην αναγνώριση πολυμερών οργανισμών, αλλά το παγκόσμιο πλαίσιο για πολυμέρεια δεν είναι εξ ολοκλήρου ευνοϊκό. Παρόλα αυτά, παραμένει απαραίτητο. Πώς θα συνεργαστούμε ως εταίροι; Υπάρχει κάποια χρηματοδότηση από την Επιτροπή στον FAO. Είναι ο μεγαλύτερος εθελοντής συνεισφορών μας. Ωστόσο, ο διάλογος εξετάζει το πεδίο, όπου οι ημερήσιες διατάξεις μας είναι πιο ευθυγραμμισμένες.

Η κλιματική αλλαγή και η διαχείριση των φυσικών πόρων είναι ένας πολύ μεγάλος χώρος, όπου όλες οι χώρες έχουν αναλάβει δεσμεύσεις στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού για την παράνομη αλιεία, την υποβάθμιση του εδάφους και ούτω καθεξής. Οι χώρες χρειάζονται μεγάλη βοήθεια, για να κατανοήσουν τον τρόπο υλοποίησης αυτών των δεσμεύσεων. Πολλές τεχνικές εργασίες. Αυτός είναι ο πιο τεχνικός τομέας.

Αναφορικά με τα συστήματα διατροφής, κάθε χώρα αντιμετωπίζει προβλήματα – παχυσαρκία, αντιμικροβιακή αντοχή, υποσιτισμό και τρόπους μείωσης των απωλειών τροφής σε ορισμένα μέρη στο επίπεδο της γεωργικής εκμετάλλευσης έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο στον καταναλωτή.

Το Εξωτερικό Επενδυτικό Σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο οι χώρες θα επωφεληθούν από τη χρηματοδότησή τους για την ενίσχυση των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα στη γεωργία και την επισιτιστική ασφάλεια στον Τρίτο κόσμο και τους τρόπους με τους οποίους θα συνεισφέρουμε στις προσπάθειες αυτές – έχουμε γραφεία, μειώνοντας παράλληλα τη γραφειοκρατία – πώς θα ενθαρρύνουμε τους ιδιώτες επενδυτές σε περιοχές στις οποίες δεν επενδύουν αυτή τη στιγμή;

Ποιες χώρες και τι είδους επενδύσεις;

Υπάρχει ένας προσδιορισμένος αριθμός χωρών, κυρίως στην Αφρική και την Εγγύς Ανατολή, αλλά σε ό, τι αφορά τις επενδύσεις, είμαστε ανοιχτοί. Η ΕΕ θέλει να καταλάβει πώς μπορεί να αξιοποιήσει τη μεικτή χρηματοδότηση, ούτως ώστε ο ιδιωτικός τομέας να επενδύσει στη γεωργία και την ασφάλεια τροφίμων με τρόπους που θα ήταν επωφελείς. Θέλουμε να συνεργαστούμε με τις κυβερνήσεις για να εξορθολογήσουμε το κανονιστικό πλαίσιο που προστατεύει τους αγρότες χρησιμοποιώντας, για παράδειγμα, εθελοντικές κατευθυντήριες γραμμές για την κατοχή γης, υπεύθυνες γεωργικές επενδύσεις και άλλα πράγματα που προστατεύουν τα δικαιώματα των ιθαγενών και των αγροτών. Θα μπορούσε να είναι μικρής κλίμακας ή μεσαίας κλίμακας. Νομίζω ότι οι μεγάλοι παίκτες δεν χρειάζονται τη βοήθειά μας, στόχος είναι οι μικρότεροι και οι μεσαίοι που θα αναλάμβαναν δράσεις, οι οποίες θα τους ενθάρρυναν για περισσότερες επενδύσεις.

Λαμβάνοντας υπόψη τη στάση της κυβέρνησης του προέδρου Τραμπ σχετικά με τη Συμφωνία του Παρισιού, πιστεύετε ότι υπάρχει ανάγκη συνεργασίας με την ΕΕ περισσότερο από ποτέ;

Σε μεγάλο βαθμό. Όχι μόνο λόγω των ΗΠΑ αλλά και της ιδέας ότι υπάρχει αξία στη συνεργασία σε παγκόσμια κλίμακα – δεν θα περίμενε κανείς πριν από μερικά χρόνια ότι αυτή θα αμφισβητείται, όπως συμβαίνει τώρα. Αυτό που κάνουμε είναι να συνεργαζόμαστε σε ένα πολυμερές πλαίσιο γύρω από κοινούς στόχους όπου κάθε χώρα θέτει τη δική της πορεία σε παγκόσμια ζητήματα.

Η εισαγωγή νέων τεχνολογιών στη γεωργία αυξάνεται σε όλο τον κόσμο. Η συζήτηση για την γεωργία ακρίβειας μόλις ξεκίνησε στην Ευρώπη για την ΚΑΠ μετά το 2020. Ο FAO θεωρεί ότι κάτι τέτοιο μπορεί να καταστήσει τους αγρότες πιο ανθεκτικούς;

Η γεωργία είναι η επιστήμη του τόπου. Και αυτό που λειτουργεί σε ένα πεδίο είναι διαφορετικό από αυτό που λειτουργεί σε άλλο. Πολλοί από τους αγρότες με τους οποίους εργαζόμαστε έχουν πολύ μικρές εκμεταλλεύσεις. Στην προσπάθεια ελέγχου των παρασίτων και των ασθενειών, θα πρέπει να γνωρίζετε καλά τον τομέα σας. Όσο περισσότερο καταλαβαίνετε τι συμβαίνει σε αυτό το τοπικό περιβάλλον, τόσο το καλύτερο. Στο πλαίσιο μιας βιώσιμης γεωργίας, ειδικά για τους μικρούς αγρότες, αυτό είναι το κλειδί.

Χρειαζόμαστε περισσότερα δεδομένα και περισσότερες γνώσεις. Αυτό που εφαρμόζουμε στους μικρούς αγρότες στις αναπτυσσόμενες χώρες, είναι εφικτό να εφαρμόζεται εν γένει, αν γίνεται με οικονομικά αποδοτικό τρόπο, σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η γεωργία ακριβείας αποτελεί εφαρμογή υψηλότερης τεχνολογίας για αυτό που υποστηρίζουμε.

Είναι οικονομικά προσιτό για μικροκαλλιεργητές;

Η γεωργία ακριβείας μπορεί να είναι προσιτή. Δεν μπορεί να γίνει μέσω δορυφόρου. Αυτό που κάνουν είναι να κατανοήσουν τις τοπικές συνθήκες, ενώ αυτό που θα κάνουμε εδώ αφορά σε πολύ υψηλότερη τεχνολογία, οπότε η ακρίβεια υψηλής τεχνολογίας δεν πρόκειται να εφαρμοστεί.

Θεωρείτε το θέμα της ανθεκτικότητας των γεωργών ως παγκόσμιο ζήτημα μείζονος σημασίας;

Ναι. Ειδικά με την ανθεκτικότητα της κλιματικής αλλαγής – η αντοχή στις καταστροφές, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, οι χαμηλές τιμές, η ικανότητα των αγροτών να μην χρεοκοπούν – ο τρόπος που το σύστημα επιτρέπει στα νοικοκυριά να αναπτυχθούν και να μειώσουν τον κίνδυνο καταστροφής είναι η ανθεκτικότητα. Πώς μπορούμε να καταστήσουμε τις οικογένειες πιο ανθεκτικές μέσα σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο περιβάλλον; Πρόκειται για τεράστια πρόκληση.

Ποια είναι τα διδάγματα από τις χώρες του Τρίτου κόσμου για τους αγρότες της ΕΕ;

Ένα από τα μαθήματα που παίρνουμε από άλλες χώρες είναι η διαφοροποίηση όσον αφορά στην αγρο-βιοποικιλότητα. Η βιοποικιλότητα της γεωργίας είναι ένας τρόπος, για να αυξήσετε την ανθεκτικότητά σας και αυτό θα ισχύει σίγουρα και στην Ευρώπη. Ένας άλλος βασικός τομέας είναι ο τρόπος με τον οποίο οι κοινότητες συνεργάζονται, όσον αφορά την υποστήριξη προς τα μέλη της κοινότητας. Υπάρχουν πολλές παρόμοιες προσεγγίσεις που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μεγαλύτερη ικανότητα για αντοχή στους κραδασμούς.

Πρέπει να είστε προετοιμασμένοι και να έχετε ένα επίπεδο ποικιλομορφίας που δεν πρόκειται να εξαλείψει ολόκληρη την παραγωγή σας.

Οι αγρο-οικολογικές πρακτικές και η πιο διαφοροποιημένη παραγωγή πρέπει να αποτελέσουν μέρος του μέλλοντος της γεωργίας της ΕΕ και της ΚΑΠ;

Δεν θα ασχοληθώ με την ΚΑΠ, αλλά πρέπει να αποτελέσει μέρος μιας επιτυχημένης γεωργικής στρατηγικής μακροπρόθεσμα.

Το ζήτημα της παραγωγής τροφίμων σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, ενόψει του αυξανόμενου πληθυσμού, παραμένει στο επίκεντρο. Ποια είναι η άποψη του FAO σχετικά με αυτό; Προβλέπετε ότι η επισιτιστική ασφάλεια συνδέεται με άλλες μεγάλες προκλήσεις για το μέλλον (μετανάστευση, ασφάλεια, κλίμα);

Εάν παρατηρήσετε τη συνολική παραγωγή τροφίμων του πλανήτη, είναι τεράστια: όλα είναι θέμα πρόσβασης. Ποιος έχει πρόσβαση σε θρεπτικά, ασφαλή τρόφιμα όλο το χρόνο;

Ωστόσο, είναι διαφορετικό όταν εξετάζετε το ζήτημα της παραγωγής: πρέπει να κοιτάξετε τα νοικοκυριά, πρέπει να κοιτάξετε τις χώρες και αναμφίβολα η παραγωγή τροφίμων πρέπει να αυξηθεί μέχρι το 2050. Δεν προβλέπουμε καμία αδυναμία ως προς αυτό. Πριν από 40 χρόνια δεν θα είχαμε σκεφτεί ότι είναι δυνατόν το επίπεδο αύξησης της παραγωγικότητας που είχαμε. Το ερώτημα δεν είναι απαραίτητα αν θα επαναληφθεί αυτό, αλλά μπορούμε να συνεχίσουμε σε μια πορεία βιώσιμων αυξήσεων της παραγωγής, δεδομένων των κλιματικών αλλαγών, της υποβάθμισης του εδάφους, της αύξησης του πληθυσμού; Και από την οπτική του FAO, μπορούμε, αλλά χρειάζεται δουλειά. Πρέπει να επενδύσουμε σε πολλούς τομείς- οι αγρότες και οι επιχειρήσεις πρέπει να επενδύσουν, χρειαζόμαστε έρευνα, υποδομή και επενδύσεις. Υπάρχουν, όμως, πολλοί κίνδυνοι. Αν παρατηρήσετε προσεκτικά, οι χώρες με τις σοβαρότερες επισιτιστικές κρίσεις βρίσκονται σε σύγκρουση – η Νιγηρία, το Νότιο Σουδάν, η Υεμένη και η Συρία.

Συμφωνείτε με αναπτυξιακούς οργανισμούς, όπως το Gates Foundation, που αναφέρουν ότι οι ΓΤΟ είναι απαραίτητοι για την εξασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας;

Πρέπει να το εξετάσουμε με δύο τρόπους. Σίγουρα, μπορούμε να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις της παραγωγής τροφίμων χωρίς ΓΤΟ. Ωστόσο, δεν θέλουμε να εξαλείψουμε τα οφέλη που μπορεί να προσφέρει η βιοτεχνολογία υπό την ευρεία έννοια.

Οι ΓΤΟ αποτελούν ιδιαίτερα ακανθώδες ζήτημα. Το σημαντικότερο θέμα της συζήτησης, ωστόσο, αφορά στους μη εύπορους αγρότες που πρέπει να βελτιώσουν την παραγωγικότητά τους, καθώς οι περισσότεροι από αυτούς δεν χρησιμοποιούν βελτιωμένες ποικιλίες σπόρων. Αντίθετα, χρησιμοποιούν υβρίδια που λαμβάνονται μέσω ανοικτής επικονίασης. Υπάρχουν πολλά που μπορούν να γίνουν για αυτούς τους αγρότες, ώστε να αυξήσουν τα επίπεδα παραγωγικότητάς τους προτού χρειαστούν ΓΤΟ. Παρόλα αυτά, είμαστε ανοιχτοί στη βιοτεχνολογία.

Η καινοτομία και η γεωργία αποτελούν βασικούς παράγοντες για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων; Και εάν ναι, πώς μπορεί να βοηθήσει η ΕΕ και ο FAO;

Η παραγωγή τροφίμων δίνει έμφαση στην υποβάθμιση του εδάφους, στη λειψυδρία – ως προς αυτό απαιτείται η καινοτομία. Συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής καινοτομίας. Πώς κάνετε τα πράγματα με διαφορετικό τρόπο, πώς εμπλέκετε τον ιδιωτικό τομέα, ώστε να επενδύσει σε τρόπους που ωφελούν τους μικροκαλλιεργητές, πώς συνδέετε τις τράπεζες, το διαδίκτυο ή τα κινητά τηλέφωνα, για να βοηθήσετε τους μικροκαλλιεργητές;

Η καινοτομία σε όλα τα στάδια της αλυσίδας πρόκειται να αποτελέσει τεράστιο παράγοντα.

Ανησυχείτε για τις συγχωνεύσεις της ΕΕ στον τομέα των γεωργικών προϊόντων σε παγκόσμιο επίπεδο;

Δεν το ενστερνιζόμαστε αυτό. Δεν θα θέλαμε ποτέ η συγχώνευση να καταπνίξει την καινοτομία. Σε ορισμένες βιομηχανίες, χρειαζόμαστε ένα συγκεκριμένο μέγεθος για καινοτομίες. Εν τούτοις, για το πελατολόγιο που μας ενδιαφέρει περισσότερο, -δηλαδή οι αγρότες που είναι πιο ευάλωτοι και με χαμηλή παραγωγικότητα- υπάρχει, βεβαίως, ένα επίπεδο συγχώνευσης που δεν θα ήταν υγιές.

Πηγή: Από Paola TammaκαιSarantis Michalopoulos | EurActiv.com | Μεταφρασμένο από Ειρήνη Σωτηροπούλου,  Sep 27, 2017