Κανόνες Διαφάνειας στα Τρόφιμα και Επιχειρηματικό Απόρρητο

Σε λεκτικό πινγκ-πονγκ επιδίδονται οι ενδιαφερόμενοι φορείς της ΕΕ με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), η οποία πρόκειται να αποφασίσει, αν θα άρει το επιχειρηματικό απόρρητο και θα δημοσιοποιήσει τις μελέτες του κλάδου, σύμφωνα με τους νέους κανόνες διαφάνειας για την ασφάλεια των τροφίμων.

Σύμφωνα με τους προτεινόμενους κανόνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η EFSA παραμένει υπεύθυνη για αυτό το καθήκον, γεγονός που συχνά θέτει τον οργανισμό σε δύσκολη θέση.

Από την πλευρά τους, οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες εξηγούν ότι υπάρχουν πολλές επιλογές στο τραπέζι, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας νέων φορέων.

Σε μια προσπάθεια να παράσχει μεγαλύτερη διαφάνεια στις αποφάσεις που άπτονται της αλυσίδας γεωργικών προϊόντων διατροφής, -με αφορμή και τη διαμάχη γύρω από τη συζήτηση για τη γλυφοσάτη-, η Επιτροπή παρουσίασε τον Απρίλιο νέες προτάσεις που παρέχουν στους Ευρωπαίους πολίτες άμεση πρόσβαση στις πληροφορίες που υποβάλλονται στην EFSA.

Επιπλέον, η άρνηση πρόσβασης σε επιστημονικές μελέτες που χρησιμοποιήθηκαν για την έγκριση προϊόντων στο όνομα του επιχειρηματικού απορρήτου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τους φορείς του τομέα της υγείας και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, οι οποίοι κατηγορούν τη βιομηχανία για έλλειψη διαφάνειας.

Σύμφωνα με τους προτεινόμενους κανόνες, όλες οι μελέτες και οι συμπληρωματικές πληροφορίες που υποβάλλονται στην EFSA για αναλύσεις κινδύνου δημοσιοποιούνται «προληπτικά και αυτόματα». Ωστόσο, οι εμπιστευτικές πληροφορίες θα εξακολουθήσουν να προστατεύονται «σε αιτιολογημένες περιπτώσεις, οι οποίες θα επαληθεύονται από την Αρχή».

Οι περιβαλλοντικές ΜΚΟ εκφράζουν τις ανησυχίες τους, λέγοντας ότι ο κλάδος θα μπορούσε να επωφεληθεί από τα νομοθετικά κενά και να μην δημοσιεύσει όλες τις μελέτες.

«Ενώ οι μελέτες που χρηματοδοτούνται από τη βιομηχανία διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στις αξιολογήσεις των φυτοφαρμάκων και άλλων προϊόντων που σχετίζονται με τα τρόφιμα της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων, μόνο οι περιλήψεις αυτών των μελετών δημοσιεύονται μέχρι στιγμής και δεν υπάρχουν πλήρεις εκθέσεις», σημειώνουν.

Αν και πιστεύουν ότι, γενικά, οι προτεινόμενοι κανόνες αποτελούν κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση, οι διοργανωτές της Πρωτοβουλίας Ευρωπαίων Πολιτών «Stop Glyphosate» πιέζουν για συγκεκριμένες τροπολογίες, οι οποίες θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερη διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων.

Η σύμβουλος της Greenpeace για την πολιτική τροφίμων στην ΕΕ, Franziska Achterberg, δήλωσε στη EURACTIV ότι το κοινό πρέπει να έχει την ευκαιρία να δει εάν τα συμπεράσματα της EFSA συμφωνούν με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν.

«Μέχρι στιγμής, οι μελέτες που υποβλήθηκαν από τη βιομηχανία ήταν απόρρητες και μόνο ορισμένες περιλήψεις έχουν δημοσιοποιηθεί», εξήγησε.

Πρόσθεσε, ακόμη, ότι: «Έχουμε ακούσει επιχειρήματα, όπως ότι οι ανταγωνιστές θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τις μελέτες για εγκρίσεις προϊόντων εκτός Ευρώπης, σε ένα άλλο ρυθμιστικό πλαίσιο. Αυτά είναι ορισμένα θέματα που πρέπει να επιλυθούν μεταξύ των εταιρειών. Δεν μπορεί να αποτελούν αιτία, για να παραμένουν απόρρητες οι μελέτες», τόνισε.

Επιπροσθέτως, η PAN Europe επιμένει ότι η μεταρρύθμιση του γενικού νόμου για τα τρόφιμα πρέπει να είναι πολύ σαφέστερη σχετικά με το τι επιτρέπεται να δημοσιοποιεί η ΕFSA και ποια δεδομένα θεωρούνται ευαίσθητα -και ως εκ τούτου πρέπει να παραμένουν απόρρητα.

«Προς το παρόν, η πρόταση δεν είναι αρκετά σαφής ως προς το τι θεωρείται εμπορικά ευαίσθητο», υποστήριξε ο Martin Dermine της PAN Europe.

«Δεν μας ενδιαφέρει πώς παράγεται ένα παρασιτοκτόνο, αλλά θέλουμε να γνωρίζουμε εάν οι άνθρωποι είναι εκτεθειμένοι και αν είναι τοξικό. Πρόκειται για πληροφορίες που αφορούν το ευρύ κοινό και όχι τη βιομηχανία».

Στο μεταξύ, εκπρόσωπος Τύπου της ΕFSA εξέφρασε την ικανοποίησή του για την πρόταση της Επιτροπής περί μεγαλύτερης διαφάνειας του συστήματος, λέγοντας ότι θα αυξήσει τον έλεγχο των επιχειρήσεων, γεγονός που ανταποκρίνεται στη στρατηγική φιλοδοξία της Αρχής για μια «ανοικτή EFSA».

«Οι πολιτικές συζητήσεις βρίσκονται σε εξέλιξη και ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων, η ΕFSA θα συνεχίσει να εργάζεται μέσα στο νομικό πλαίσιο που θα αποφασίσουν οι νομοθέτες», σημείωσε ο αξιωματούχος.

Ευρωπαίος διπλωμάτης δήλωσε στη EURACTIV ότι η αυστριακή προεδρία της ΕΕ προέβη σε μια άλλη πρόταση σχετικά με το εν λόγω ζήτημα την περασμένη εβδομάδα. Όπως υπογράμμισε, η Βιέννη πρότεινε να ανατεθεί ο ρόλος αυτός στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία ωστόσο, αρνήθηκε. Η αυστριακή Προεδρία περιμένει τώρα τις παρατηρήσεις των κρατών μελών σχετικά με την πρότασή της, η οποία θα μπορούσε ενδεχομένως να συζητηθεί στην επόμενη συνεδρίαση.

Βιομηχανία: «Δεν έχουμε τίποτα να κρύψουμε»

Η βιομηχανία βλέπει, επίσης, τις προτάσεις της Επιτροπής με θετικό τρόπο, αλλά επιμένει στις τροπολογίες που αποσκοπούν στην προστασία των εμπιστευτικών πληροφοριών του κλάδου.

Τον Μάρτιο, η ECPA ανακοίνωσε την παγκόσμια δέσμευση να δημοσιοποιήσει όλα τα δεδομένα σχετικά με την ασφάλεια από τις μελέτες.

«Θέλαμε να κάνουμε μια σαφή δήλωση που να καταδεικνύει ότι δεν έχουμε τίποτα να κρύψουμε», ανέφερε στη EURACTIV ο εκπρόσωπος Τύπου της ECPA, Graeme Taylor.

Ο κ. Taylor τόνισε ότι απαιτούνται τροποποιήσεις ορισμένων διατάξεων της πρότασης, προκειμένου να επιτευχθεί η σωστή ισορροπία μεταξύ της διασφάλισης της διαφάνειας στη διαδικασία εκτίμησης κινδύνου και η προστασία των «πραγματικά θεμιτών» εμπιστευτικών πληροφοριών.

Εξήγησε ότι η βιομηχανία φυτοφαρμάκων επενδύει περισσότερα από 5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως στην έρευνα και την ανάπτυξη.

«Η κατοχή εμπιστευτικών πληροφοριών στον επιχειρηματικό κλάδο είναι απαραίτητη, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνεχής καινοτομία και οι επενδύσεις του τομέα μας στην Ευρώπη», κατέληξε.

Σημείωση: Αυτό το άρθρο είναι μέρος των ειδικών εκθέσεων μας Μια δύσκολη ισορροπία: Επιστήμη, πολιτική και χάραξη πολιτικής για τα τρόφιμα.

Από Sarantis Michalopoulos | EurActiv.com | Μεταφρασμένο από Ειρήνη Σωτηροπούλου

Sep 24, 2018