Προοπτικές της Ελληνικής Κτηνοτροφίας

 Ορατός πιο πολύ από ποτέ είναι πλέον ο κίνδυνος σε λίγα χρόνια να μην υπάρχει ελληνική κτηνοτροφία και ζωικά προϊόντα ελληνικής προελεύσεως, λόγω της αδυναμίας των ελλήνων κτηνοτρόφων να ταΐσουν επαρκώς τα ζώα τους. Η δραματική αύξηση στις τιμές των κτηνοτροφικών φυτών έχει υπονομεύσει τους προϋπολογισμούς των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, με αποτέλεσμα ν’ ανοίγει ουσιαστικά η πόρτα για αθρόες εισαγωγές ζωικών προϊόντων από το εξωτερικό και η αγορά να πλημμυρίσει από αμφίβολης προέλευσης και ποιότητας προϊόντα.

Με δεδομένη την υποχρηματοδότηση του αγροτικού τομέα, την εντεινόμενη έλλειψη
ρευστότητας στην αγορά, αλλά και τον ιδιαίτερα σημαντικό περιορισμό των τραπεζικών πιστώσεων, εκτιμάται βάσιμα η σημαντική μείωση της αγροτικής παραγωγής εξαιτίας της αδυναμίας προμήθειας απόλυτα αναγκαίων εφοδίων – κυρίως ζωοτροφών, με συνέπεια να είναι ήδη ορατός ο κίνδυνος κατάρρευσης του κλάδου της κτηνοτροφίας.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΠΑΣΕΓΕΣ, οι εξαιρετικά δυσμενείς καιρικές συνθήκες έχουν ήδη

περιορίσει σημαντικά την παραγωγή, αλλά και τα αποθέματα σιτηρών για ζωοτροφές (αραβόσιτος) με αποτέλεσμα την εκρηκτική άνοδο των τιμών τους σε διεθνές, ευρωπαϊκό και εγχώριο επίπε-δο. Σημειώνονται ειδικότερα τα ακόλουθα:

Εξαιτίας της πρωτοφανούς ξηρασίας στην Αμερική, η οποία αποτελεί μακράν την πρώτη

εξαγωγική χώρα αραβοσίτου σε παγκόσμιο επίπεδο, με μερίδιο 40% περίπου, προβλέπεται

σημαντική κάμψη της παραγωγής, κατά 42 εκατ. τόνους, μέγεθος που αντιστοιχεί σε μείωση που υπερβαίνει το 13% σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο. Μειωμένη επίσης αναμένεται η παραγωγή της Ουκρανίας (-8%), της Σερβίας (-13%), αλλά και της ΕΕ 27 (-15%). Εξαιτίας αυτών των συνθηκών τα αποθέματα τέλους κατά την εμπορική περίοδο 2012/2013 αναμένεται να μειωθούν κατά 11% περίπου σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι εξελίξεις αυτές έχουν ήδη ως συνέπεια την εξαιρετικά σημαντική αύξηση των εξαγωγικών τιμών του αραβοσίτου, τόσο στην Αμερική (από 230 δολ./τόνο τον Αύγουστο του 2011 σε 302 δολ./τόνο τον Αύγουστο του 2012, σημειώνοντας αύξηση της τάξεως του 31% και πλέον και σε 319 δολ./τόνο τον Σεπτέμβριο 2012) όσο και στην Ευρώπη. Ήδη, η τιμή του ζωοτροφικού αραβόσιτο Μαύρης Θάλασσας στο τέλος Σεπτεμβρίου 2012 ανήλθε στα 285 δολ./τόνο, καταγράφοντας, εντός τριμήνου, άνοδο κατά 40 δολ./τόνο.

Εγχώρια αγορά

Στην εγχώρια αγορά σημειώνεται ιδιαίτερα σημαντική αύξηση στις τιμές σιτηρών για ζωοτροφές. Ειδικότερα, οι τιμές αραβοσίτου από 17 – 19 λεπτά/κιλό κυμαίνονται ήδη στο επίπεδο των 25 – 26 λεπτών/κιλό (αύξηση 45% περίπου), ενώ περσινά αποθέματα διαθέτονται στην αγορά σε τιμές παραγωγού που πλησιάζουν τα 32 λεπτά/κιλό. Ανάλογες αυξήσεις σημειώνονται στο κριθάρι (από 16 – 17 λεπτά/κιλό σε 30 λεπτά/κιλό), αλλά και στη μηδική (από 16 – 18 λεπτά/κιλό σε 25 λεπτά/κιλό σήμερα) η παραγωγή της οποίας

αναμένεται να σημειώσει μεγάλη κάμψη (40% περίπου) εξαιτίας της ανομβρίας και της ξηρασίας. Σημειώνεται επίσης ότι δεν θα είναι διαθέσιμες στην εγχώρια αγορά ζωοτροφών ποσότητες σκληρού σίτου, μια και το σύνολο σχεδόν του προϊόντος αυτού, εξαιτίας της πολύ καλής ποιότητάς του, θα διατεθεί για ανθρώπινη διατροφή.

Επισημαίνεται ότι η παραγωγή της χώρας σε αραβόσιτο βρισκόταν κατά το 2011 στο επίπεδο των 2,1 εκατ. τόνων περίπου, με εισαγωγές ύψους 420 χιλ. τόνων και εξαγωγές 31 χιλ. τόνων περίπου. Τα στοιχεία αυτά αναμένεται να μεταβληθούν σημαντικά κατά το τρέχον έτος, με σημαντική πτώση της παραγωγής αραβοσίτου (της τάξεως του 11% περίπου) αλλά και σημαντική αύξηση των εξαγωγών, με αποτέλεσμα να καταστεί εξαιρετικά δυσχερής η διάθεση ζωοτροφικού αραβόσιτου για τους κτηνοτρόφους.

Πτώση παραγωγής

Είναι προφανές ότι οι εξελίξεις αυτές θα έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική πτώση της

παραγωγής σε ορισμένα σημαντικά προϊοντα  του κτηνοτροφικού κλάδου.

Χαρακτηριστικά, στο αιγοπρόβειο γάλα η εγχώρια παραγωγή δεν αναμένεται να υπερβεί

τους 600 χιλ. τόνους έναντι των 650 χιλ. τόννων του 2011. Επίσης σημαντική αναμένεται η μείωση της παραγωγής στο αγελαδινό γάλα, μια και από 638 χιλ. τόνους το 2011 δεν αναμένεται να υπερβεί το 2012 τους 630 χιλ. τόνους. Εξαιτίας μάλιστα της πτώσης αυτής, η απόσταση της εγχώριας παραγωγής αγελαδινού γάλακτος από την εθνική ποσόστωση (861 χιλ. τόνοι κατά την περίοδο 2011/2012) έχει υπερβεί το επίπεδο των 200 χιλ. τόνων. Να σημειωθεί ότι η απόσταση αυτή την περίοδο 2006/2007 κυμαίνονταν στο επίπεδο των 44 χιλ. τόνων περίπου.

Οριακό σημείο

Εξαιτίας των δυσμενών αυτών εξελίξεων – και όχι μόνο, η οικονομική κατάσταση των κτηνοτρόφων βρίσκεται σε οριακό σημείο και ήδη αδυνατούν να ανταποκριθούν σε ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις τους (προς Τράπεζες και Δημόσιο) προσπαθώντας να ανταπεξέλθουν στις δαπάνες καθημερινής διαβίωσής τους. Η κατάσταση επιδεινώθηκε μετά την απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος για την εκκαθάριση της ΑΤΕ, μια και σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις στην υπό εκκαθάριση “Αγροτική” περιλαμβάνεται

ένας σημαντικός αριθμός αγροτών – κτηνοτρόφων που αντιμετωπίζουν εξαιρετικά δυσμενείς συνέπειες εξαιτίας ληξιπρόθεσμων οφειλών δανείων τους, οι οποίες είναι υπερήμερες άνω των 90 ημερών. Αδυνατούν έτσι να ανταποκριθούν στην εξυπηρέτηση δανείων, όπως εκείνα που είχαν χορηγηθεί προηγούμενα (πριν την από 27.7.2012 απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος για την εκκαθάριση της ΑΤΕ) και βρίσκονταν σε

ρύθμιση με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, αλλά και στην εξυπηρέτηση άλλων κατη-

γοριών δανείων (βραχυπρόθεσμα, επενδυτικά δάνεια κεφαλαίων κίνησης, στεγαστικά κλπ.).

Επείγοντα μέτρα

Ενόψει των παραπάνω, η ΠΑΣΕΓΕΣ επισημαίνει ότι αποτελεί επιτακτική ανάγκη να υιοθετηθούν ορισμένα επείγοντα μέτρα πολιτικής και ρυθμίσεις, όπως:

α) Να ανασταλούν άμεσα από τον εκκαθαριστή της “Αγροτική” οι διαδικασίες βεβαίωσης από τις ΔΟΥ των εγγυητικών επιστολών των κτηνοτροφικών δανείων που ήταν σε ρύθμιση πριν την εκκαθάριση της ΑΤΕ.

β) Να υιοθετηθεί, πριν την έναρξη υλοποίησης των διαδικασιών της εκκαθάρισης, νομοθετική ρύθμιση για την εξαίρεση από την με οποιοδήποτε τρόπο εκποίηση από τον εκκαθαριστή των κάθε μορφής ενυπόθηκων κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, με περιορισμό της ληξιπρόθεσμης οφειλής των κτηνοτρόφων στην τρέχουσα εμπορική αξία και στη συνέχεια την κεφαλαιοποίησή της σε ένα νέο δάνειο, η εξόφληση του οποίου

να πραγματοποιηθεί σε 10 ετήσιες, άτοκες, ισόποσες δόσεις (το μέτρο αυτό κρίνεται αναγκαίο να εφαρμοσθεί και στους άλλους, εκτός των κτηνοτρόφων, αγρότες οι οποίοι έχουν επίσης ενταχθεί στο χαρτοφυλάκιο εκκαθάρισης της “Αγροτικής”).

γ) Να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες εφαρμογής ενισχύσεων ήσσονος σημασίας (“de minimis”) με το προβλεπόμενο ανώτατο ποσό ενίσχυσης ανά δικαιούχο κτηνοτρόφο, επί 3 τουλάχιστον έτη (σημειώνεται ότι το ανώτατο σωρευτικό ποσό των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας ανέρχεται για την Ελλάδα στο ποσό των 75 εκατ. ευρώ περίπου).

δ) Να αξιοποιηθεί η δυνατότητα εφαρμογής ειδικού καθεστώτος ενίσχυσης της κτηνοτρο-

φίας, με ένταξη σχετικού μέτρου στο υπό τροποποίηση Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης

2007-2013 για την στήριξη των κτηνοτρόφων στην προμήθεια ζωοτροφών. Ο σχεδιασμός του μέτρου αυτού πρέπει να πραγματοποιηθεί μετά από σχετική παρέμβαση στις αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής, έτσι ώστε να διασφαλισθεί η συμβατότητά του, με επίκληση των έκτακτων συνθηκών που έχουν διαμορφωθεί στην αγορά, εξαιτίας τόσο της τρέχουσας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης, όσο και από τις εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί στην εγχώρια, την ευρωπαϊκή και τη διεθνή αγορά ζωοτροφών.

Και για τα εισαγόμενα οι κανόνες μεταχείρισης ζώων Οι Copa και Cogeca υποδεχόμενες το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου, της 5ης Ιουλίου, για την νέα στρατηγική της ΕΕ η οποία

αφορά την προστασία και την καλή μεταχείριση των ζώων για τα έτη 2012-2015, εστίασαν κυρίως στη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής των κανόνων στην Ε.Ε. και στο γεγονός πως οι ίδιοι όροι θα πρέπει να ισχύουν και στα εισαγόμενο ζωικά προϊόντα.  
Συγκεκριμένα, ο πρόεδρος της ομάδας εργασίας των Copa-Cogeca για την υγεία και ευζωία των ζώων, κ. Per Olsen, είπε ότι «με την έγκριση της έκθεσης του ευρωβουλευτή Marit Paulsen (ALDE, SE), μαζί με τα πρόσφατα συμπεράσματα της Προεδρίας της Δανίας για την καλή διαβίωση των ζώων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει μια σαφή εντολή για την ενθάρρυνση της εφαρμογής της ισχύουσας νομοθεσίας για την προστασία των ζώων σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ ως θέμα προτεραιότητας. Η έκθεση επισημαίνει τις κύριες προκλήσεις για

την καλή μεταχείριση των ζώων στην Ευρώπη και κάνει ευκόλως κατανοητές τις κυριότερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σήμερα οι ευρωπαίοι αγρότες τόσο στην εγχώρια αγορά, όσο και έναντι των μη κοινοτικών εισαγωγών. Χαιρετίζουμε επίσης την πρόταση για ένα νέο απλουστευμένο νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ για την καλή διαβίωση των ζώων, αλλά μόνο αν πραγματικά αποτελούν ένα πρακτικό βήμα προς την απλοποίηση της υφιστάμενης νομοθεσίας, παρέχοντας μεγαλύτερη ευελιξία στις επιχειρήσεις και μείωση της γραφειοκρατίας και των διοικητικών δαπανών». Συνεχίζοντας ανέφερε: «Οι Copa-Cogeca πιστεύουν ότι υπάρχει έλλειψη συνοχής μεταξύ της πολιτικής καλής μεταχείρισης των ζώων της ΕΕ και άλλων τομέων πολιτικής όπως οι περιβαλλοντικοί κανονισμοί. Ως εκ τούτου, θέλουμε να τονίσουμε τη σημασία της ανάπτυξης της νέας στρατηγικής για την καλή μεταχείριση των ζώων, σύμφωνα με την τεχνογνωσία των παραγωγών και σε ένα ευρύτερο και περισσότερο συνεκτικό πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ, το οποίο περιλαμβάνει το περιάλλον, την κλιματική αλλαγή, τον ανταγωνισμό και τις εμπορικές πολιτικές. Όπως τονίζεται επίσης στην έκθεση του Ευρωκοινοβουλίου, οι αγρότες έχουν να αντιμετωπίσουν πολλές προκλήσεις και η καλή διαβίωση των ζώων αποτελεί μόνο μία από αυτές.