Παγκόσμια Αγορά Δημητριακών – Κρέατος

 Μια δυναμική υψηλών τιμών διατηρείται τους τελευταίους μήνες στην παγκόσμια αγορά των δημητριακών, η οποία είναι ιδιαίτερα έντονη και στον ευρωπαϊκό χώρο. Η απογοητευτική συγκομιδή καλαμποκιού στις ΗΠΑ, η ξηρασία στις πρώην σοβιετικές χώρες και τα ακραία καιρικά φαινόμενα σε σημαντικές περιοχές καλλιέργειας, όπως η Μεγάλη Βρετανία, έχουν προκαλέσει σημαντική μείωση της παγκόσμιας παραγωγής και κατ’ επέκταση των αποθεμάτων, δημιουργώντας τις συνθήκες για διατήρηση των υψηλών τιμών τουλάχιστον μέχρι το επόμενο καλοκαίρι, όταν θα ξεκινήσει η συγκομιδή στο βόρειο ημισφαίριο.

Έτσι παρά τις πρόσφατες προβλέψεις του αμερικανικού Υπ. Γεωργίας πως τα παγκόσμια αποθέματα σιταριού διαμορφώνονται στους 174,18 εκατ. τόνους, αυξημένα κατά 0,7% σε σύγκριση με τις προβλέψεις του Οκτωβρίου και την αύξηση των αποθεμάτων του καλαμποκιού κατά 0,6%, η αγορά δεν πιέστηκε.

Οι φυσικές αγορές στην Ευρώπη κινήθηκαν σταθερά ανοδικά σε όλα τα σιτηρά, καθοδηγούμενες από το σιτάρι, όπου, με τον παρόντα ρυθμό εξαγωγών διαφαίνεται ότι τα εξαγώγιμα αποθέματα θα εξαντληθούν τον ερχόμενο Φεβρουάριο –τέσσερις μήνες πριν από τη νέα σοδειά– σε μια χρονιά όπου οι εναλλακτικές λύσεις από τη Μαύρη Θάλασσα (Ρωσία, Ουκρανία, Καζακστάν) θα έχουν εξαντληθεί ήδη πριν από το τέλος του 2012 και τα νέα από το νότιο ημισφαίριο είναι προς το παρόν ανησυχητικά, όσον αφορά στις αποδόσεις της επερχόμενης σοδειάς.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το σκληρό σιτάρι πωλείται κατά μέσο όρο στην ευρωπαϊκή αγορά στα 277 ευρώ ο τόνος, ακολουθώντας μια σταθερή πορεία από τις αρχές του 2011, εντός των ορίων των 260-300 ευρώ το κιλό. Η τιμή αυτή είναι υψηλότερη κατά 112 ευρώ ο τόνος, από τα χαμηλά των 165 ευρώ ο τόνος που είχαν σημειωθεί το καλοκαίρι του 2010. Η τιμή του μαλακού σιταριού που χρησιμοποιείται για ζωοτροφή διαμορφώνεται στα 237 ευρώ ο τόνος, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ελαφρά χαμηλότερα επίπεδα είχαν σημειωθεί το καλοκαίρι του 2010, μετά την απαγόρευση των εξαγωγών από τη Ρωσία. Σημειώνεται πως από τις αρχές του 2010 μέχρι σήμερα, η τιμή του μαλακού σταριού έχει σημειώσει  σημαντική ανοδικό, που έχει ως αποτέλεσμα τον διπλασιασμό της αξίας του από τα επίπεδα των 113 ευρώ ο τόνος. Ανάλογη πορεία ακολουθεί και το μαλακό σιτάρι αλευροποίησης, το οποίο πωλείται στα 250 ευρώ ο τόνος.

Όσον αφορά το καλαμπόκι, εξακολουθεί να είναι ένα από τα πιο σημαντικά στοιχήματα των επενδυτικών τραπεζών, παρά τις διορθωτικές τάσεις που ακολούθησαν μετά την επίτευξη νέου ιστορικού ρεκόρ τον περασμένο Αύγουστο. Οι τιμές του καλαμποκιού, αφού έφτασαν τα 250 ευρώ ο τόνος στην ευρωπαϊκή αγορά στα μέσα του καλοκαιριού, σημείωσαν μια μικρή διόρθωση στα 234 ευρώ ο τόνος τις τελευταίες εβδομάδες. Οι τιμές αυτές είναι διπλάσιες από αντίστοιχες του 2010, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 
Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις της Morgan Stanley, τα παγκόσμια αποθέματα του καλαμποκιού πιέζονται όλο και περισσότερο, με αποτέλεσμα να θεωρείται εξαιρετικά πιθανό να σημειωθεί άνοδος κατά 34% στη διεθνή τιμή.

Όμως και η Goldman Sachs εκτιμά πως η χρήση του καλαμποκιού ως ζωοτροφή και ως βιοκαύσιμο είναι δύσκολο να περιοριστεί με αποτέλεσμα να εκτιμά πως οι τιμές του καλαμποκιού είναι πιθανό να φτάσουν τα 9 δολάρια το μπούσελ τους επόμενους 3 μήνες.

Οι επιπτώσεις αυτών των τάσεων της αγοράς κυρίως του καλαμποκιού οδηγούν σε αύξηση των τιμών για το κρέας και τα αυγά των πουλερικών. Με το μεγαλύτερο μέρος της διατροφής των πουλερικών να βασίζεται στο καλαμπόκι, η σταθερή άνοδος τόσο στο κρέας όσο και τα αυγά, θεωρείται αναμενόμενη. Τα αυγά μεγάλου και μεσαίου μεγέθους, βάρους πάνω από 63 γραμμάρια, πωλούνται στην ευρωπαϊκή αγορά στα 1,63 ευρώ το κιλό. Έτσι ένα αυγό βάρους 80 γραμμαρίων πωλείται στα 13 λεπτά το κιλό.

Οι τιμές αυτές είναι σημαντικά υψηλότερες από το 1 ευρώ το κιλό που σημειώθηκαν στην ευρωπαϊκή αγορά από το καλοκαίρι του 2010 μέχρι και τα τέλη του 2011. Όσον αφορά τις τιμές των κοτόπουλων, ακολουθούν σταθερά ανοδική πορεία τα τελευταία χρόνια και από τα 1,56 ευρώ το κιλό διαμορφώνονται πλέον στα 2,04 ευρώ το κιλό. Η τάση αυτή έχει μεταφερθεί και στην ελληνική αγορά, αφού σύμφωνα με στοιχεία του ΕΛΟΓΑΚ, τα κοτόπουλα πωλούνται στα 2,10 ευρώ το κιλό.

Η διατήρηση των τιμών των δημητριακών σε υψηλά επίπεδα από το καλοκαίρι του 2010 μέχρι και σήμερα, προκάλεσε ανοδικές τάσεις και στις τιμές των γαλακτοκομικών προϊόντων, μια τάση που ευνοήθηκε και από το αυξημένο ενδιαφέρον για εξαγωγές του ευρωπαϊκού προϊόντος. Η μέση τιμή αγελαδινού γάλακτος στην ευρωπαϊκή αγορά διαμορφώθηκε στα 33,03 λεπτά το κιλό, ενώ στην ελληνική αγορά οι τιμές διαμορφώνονται στα 44,79 λεπτά το κιλό. Το βούτυρο πωλείται στα 3,2 ευρώ το κιλό, στην ευρωπαϊκή αγορά, ανακάμπτοντας από τα χαμηλά των 2,65 ευρώ το κιλό που σημειώθηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2012. Αξίζει να σημειωθεί πως την διετία 2010-11 οι τιμές του βούτυρου κινήθηκαν μεταξύ των 2,96 έως 3,86 ευρώ το κιλό. Η τιμή του τυριού τύπου «τσένταρ» διαμορφώνεται στα 3,23 ευρώ το κιλό, ακολουθώντας μια σχετικά σταθερή πορεία τα τελευταία χρόνια. Σταθερή πορεία όμως ακολουθεί και η τιμή του τυριού τύπου «ένταμ», το οποίο πωλείται στα 3,57 ευρώ ο τόνος. Την τελευταία τριετία η τιμή του κινείται μεταξύ των 3,5 και 4,2 ευρώ το κιλό στην ευρωπαϊκή αγορά. Η αποβουτυρωμένη σκόνη γάλακτος πωλείται στα 2,65 ευρώ το κιλό φτάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων ετών.

Βρώµη και κριθάρι 
Ανοδικές τάσεις αντίστοιχες µε αυτές του σιταριού και του καλαµποκιού σηµειώνονται και στα υπόλοιπα δηµητριακά, καθώς αποτελούν υποκατάστατο για τα σιτηρέσια της κτηνοτροφίας. Έτσι σύµφωνα µε τα στοιχεία της ΕΕ, οι τιµές της βρώµης διπλασιάστηκαν την τελευταία διετία. Πιο συγκεκριµένα,  για κτηνοτροφική χρήση η τιµή της βρώµης διαµορφώνεται στα 190,7 ευρώ, ενώ για την παραγωγή αλεύρων για ανθρώπινη κατανάλωση πωλείται στα 180 ευρώ ο τόνος.

Αξίζει να σηµειωθεί πως µέχρι και τα τέλη του 2010, οι τιµές της δεν ξεπερνούσαν τα 56 ευρώ ο τόνος.  Το κριθάρι για βιοµηχανική χρήση από τις ζυθοποιίες πωλείται στα επίπεδα των 248 ευρώ. Η τιµή αυτή τείνει να σταθεροποιηθεί σε υψηλά επίπεδα την τελευταία διετία, αφού έχει αποµακρυνθεί από τα χαµηλά των 120 ευρώ ο τόνος που είχαν σηµειωθεί το 2010.

Το κτηνοτροφικό κριθάρι πωλείται στα 229 ευρώ, σηµειώνοντας την υψηλότερη τιµή των τελευταίων τριών ετών.  Η σίκαλη πωλείται στα 173 ευρώ ο τόνος για κτηνοτροφική χρήση και στα 198 ευρώ ο τόνος για την χρήση αλεύρων που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση. Η αύξηση της ζήτησης σε αυτά τα σχεδόν ξεχασµένα δηµητριακά είναι εντυπωσιακή τα τελευταία τρία χρόνια, αφού οι τιµές έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί από τα χαµηλά των 75 ευρώ ο τόνος.

Τιµές Κρέατος
Τον ανοδικό ρυθμό των τιμών των δημητριακών ακολούθησαν τους τελευταίους μήνες οι τιμές του χοιρινού και του μοσχαρίσιου κρέατος, καθώς η αύξηση του κόστους εκτροφής προκάλεσε σημαντικές ρευστοποιήσεις του ζωικού κεφαλαίου. Αρκετοί κτηνοτρόφοι σε όλο τον κόσμο αναγκάστηκαν να προχωρήσουν σε αποεπένδυση στις κτηνοτροφικές μονάδες τους, αφού το υψηλό κόστος διατροφής περιόριζε σημαντικά τη βιωσιμότητά τους. Αυτή η μείωση του αριθμού των ζώων στα κοπάδια των χοιρινών και των βοοειδών προκάλεσε αρχικά πιέσεις και στη συνέχεια ανοδικές τάσεις στην παγκόσμια αγορά, δημιουργώντας τις συνθήκες για υψηλές τιμές για τουλάχιστον ένα χρόνο ακόμα, σύμφωνα με τους αναλυτές. 

Η μαζική έξοδος από την χοιροτροφία που παρατηρείται σε παγκόσμιο επίπεδο, ήταν τόσο έντονη που προκάλεσε περιστασιακά διορθωτικές τάσεις στη διεθνή αγορά λόγω της αύξησης της προσφοράς. Βέβαια σύμφωνα με τη Rabobank, από την προσεχή άνοιξη το σκηνικό αναμένεται να αλλάξει, με την προσφορά να μειώνεται σημαντικά τόσο στην Ε.Ε. όσο και στην παγκόσμια αγορά και να διαρκεί τουλάχιστον μέχρι το 2014, με αποτέλεσμα η χαμηλή παραγωγή να οδηγήσει σε νέες υψηλές τιμές. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του αμερικανικού Υπ. Γεωργίας, η μείωση της παραγωγής στο χοιρινό κρέας αναμένεται να ξεκινήσει από το τέταρτο τρίμηνο του 2012.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η μέση τιμή του χοιρινού στην ευρωπαϊκή αγορά, διαμορφώνεται στα 1,82 ευρώ το κιλό, σημειώνοντας μικρή διόρθωση από τα υψηλά δεκαετίας των 1,90 ευρώ το κιλό που σημειώθηκαν πριν από δυο μήνες. Η μικρή διόρθωση οφείλεται στην αύξηση της προσφοράς από σημαντικές χώρες παραγωγής όπως η Μεγάλη Βρετανία, αφού σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ο κλάδος αναμένεται να συρρικνωθεί κατά 20% το επόμενο τρίμηνο.

Στην ελληνική αγορά η τιμή του χοιρινού κρέατος διαμορφώνεται στα 2,10 ευρώ το κιλό το σφάγιο, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΕΛΟΓΑΚ. Η τιμή αυτή είναι η υψηλότερη που έχει σημειωθεί την τελευταία τετραετία και συμβαδίζει με τη γενικότερη ανοδική τάση της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας αγοράς. Σημειώνεται πως τον Μάιο του 2010 οι τιμές είχαν υποχωρήσει στα 1,42 ευρώ το κιλό.

Ισχυρά ανοδικές τάσεις επικρατούν και στο βοδινό κρέας, όπου οι τιμές έχουν ξεπεράσει τα 4,08 ευρώ το κιλό, σημειώνοντας ρεκόρ δεκαετίας. Μάλιστα τα τελευταία χρόνια ενισχύονται σταθερά, σημειώνοντας μια σημαντική άνοδο της τάξης του 33% σε διάστημα τριών ετών. Στα νεαρά μοσχάρια οι τιμές διαμορφώνονται στα 3,91 ευρώ το κιλό, ενώ οι αγελάδες πωλούνται στα 3,70 ευρώ το κιλό. Η μειωμένη παραγωγή, και η ζήτηση για εξαγωγές, διατηρούν σε υψηλά επίπεδα τις τιμές. Οι εξαγωγές ευρωπαϊκού βόειου κρέατος αυξάνονται σταθερά από τα τέλη του 2010, καθώς η ζήτηση παγκοσμίως αυξάνεται, ενώ σημαντικό ρόλο έχει διαδραματίσει και το άνοιγμα της τουρκικής αγοράς για το προϊόν.

Οι ανοδικές τάσεις των τελευταίων μηνών έχουν οδηγήσει στα επίπεδα ρεκόρ των 4 ευρώ το κιλό το σφάγιο, από τον περασμένο Μάιο μέχρι και σήμερα. Τα χαμηλά αποθέματα είναι σχεδόν αποκλειστικά υπεύθυνα για την σημαντική άνοδο που παρατηρείται στις τιμές τον τελευταίο χρόνο. Στην ελληνική αγορά, το κρέας από βοοειδή καλής διάπλασης και μέσης κατάστασης πάχυνσης (R3), πωλείται στα 4,33 ευρώ το κιλό, παραμένοντας σταθερά υψηλά σε όλη τη διάρκεια του 2012, σημειώνοντας παράλληλα νέο υψηλό τριετίας.

Σαφής είναι η επίδραση που έχουν οι ανοδικές τάσεις γενικότερα στο κόκκινο κρέας και στην τιµή παραγωγού του αιγοπρόβειου κρέατος. Σύµφωνα µε τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το αρνίσιο κρέας πωλείται στα 5,27 ευρώ το κιλό, ακολουθώντας ανοδική τάση τους τελευταίους τέσσερις µήνες. Αξίζει να σηµειωθεί πως σε αντίθεση µε το χοιρινό και το µοσχαρίσιο, η αγορά του πρόβειου κρέατος ακολουθεί µια σχετικά οµαλή πορεία, καθώς δεν αποτελεί ακόµα χρηµατιστηριακό προϊόν. Αυτό δεν σηµαίνει όµως πως δεν ακολουθεί τους θεµελιώδεις κανόνες της προσφοράς και της ζήτησης.
Έτσι στα τέλη του 2010 η τιµή στο αρνάκι διαµορφωνόταν στα χαµηλά των 4,79 ευρώ το κιλό στην ευρωπαϊκή αγορά, ενώ στη συνέχεια ακολούθησαν σηµαντικές ανοδικές τάσεις, επηρεαζόµενες σε µεγάλο βαθµό από την άνοδο στις τιµές του χοιρινού και του µοσχαρίσιου κρέατος στην παγκόσµια αγορά.

Στην ελληνική αγορά, σύµφωνα µε τα τελευταία στοιχεία του ΕΛΟΓΑΚ, το πρόβειο πωλείται στα 5,63 ευρώ το κιλό, σηµειώνοντας συνολική άνοδο κατά 81 λεπτά το κιλό από τα χαµηλά των 4,82 ευρώ το κιλό που είχαν σηµειωθεί στις αρχές του έτους.
Το κατσικίσιο κρέας πωλείται στα 5 ευρώ το κιλό, σηµειώνοντας άνοδο κατά 50 λεπτά στο αντίστοιχο διάστηµα.