εγγραφείτε: Άρθρα
εύρεση
Ρόλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου στον Αγροτικό Τομέα
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ) ιδρύθηκε το 1994 και έχει ως προτεραιότητα την απελευθέρωση των δομών του παγκόσμιου εμπορίου και αποτελεί την διάδοχη μορφή της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου.
Ποιος είναι όμως ο ρόλος του ΠΟΕ στην αγροτική πολιτική; Ποια συμφέροντα υπηρετεί και πόσο αποκλίνει από τους αρχικούς στόχους του;
Οι αγρότες και των πλούσιων και των φτωχών περιοχών βλέπουν τα εισοδήματά τους να μειώνονται από την ίδρυση του ΠΟΕ και μετά. Στον αναπτυσσόμενο κόσμο το πρόβλημα είναι πιο έντονο. Ο συνδυασμός των χαμηλών τιμών παραγωγής και οι συνέπειες της απόφασης του ΠΟΕ για πατεντάρισμα των σπόρων καλλιέργειας έχει οδηγήσει εκατομμύρια ανθρώπων στην πείνα και την εξαθλίωση. Και ενώ οι τιμές παραγωγής κατρακυλούν συνεχώς, οι τιμές στα ράφια των καταστημάτων δεν μειώνονται αντίστοιχα.
Το γεγονός αυτό δηλώνει, ότι η Συμφωνία για την Γεωργία και την Αγροτική Πολιτική της Ουρουγουάης, που επετεύχθη στα πλαίσια του ΠΟΕ δεν έχει ως στόχο την ελευθερία του εμπορίου. Εν τω μεταξύ, είναι πάγια η τακτική του Οργανισμού να προωθεί την κατάργηση των εθνικών πολιτικών που στοχεύουν στην αυτάρκεια των αναπτυσσόμενων κρατών σε τροφή και βασικά αγαθά καθώς επίσης και την μη στήριξη των μικροκαλλιεργητών στις ανεπτυγμένες χώρες.
Αυτές οι αλλαγές ευνοούν τις πολυεθνικές εταιρείες, που δρουν ανενόχλητες, ελλείψει και ισχυρών κρατικών πολιτικών για την ρύθμιση των τιμών των τροφίμων.
Θα επιχειρήσουμε να συνοψίσουμε εδώ τις βασικές μεταρρυθμίσεις του ΠΟΕ στην αγροτική πολιτική των χωρών:
Μια δεκαετία μετά την Συμφωνία για Γεωργία και την Αγροτική πολιτική, τα αποθέματα τροφίμων στις ανεπτυγμένες χώρες παραμένουν υψηλά, ενώ η κατάργηση των περιορισμών και των δασμών ευνοεί την ανάπτυξη του φαινομένου dumping από τις εταιρείες.
Το άνοιγμα της αγοράς τροφίμων που επετεύχθη από την ίδρυση του ΠΟΕ και μετά είχε ως αποτέλεσμα τις αθρόες εισαγωγές προϊόντων των ανεπτυγμένων χωρών από τις αναπτυσσόμενες, σε τιμές πολύ χαμηλότερες από το κόστος παραγωγής. Αυτή η εξέλιξη οδήγησε σε κοινωνική κρίση χώρες όπως το Μεξικό και την Ινδία.
Υπολογίζεται ότι όταν η Κίνα εφαρμόσει το πλαίσιο κανόνων του ΠΟΕ, 200 εκατομμύρια αγρότες θα υποχρεωθούν να αλλάξουν επάγγελμα.
Η δραματική μείωση του εισοδήματος των παραγωγών στις ανεπτυγμένες και στις αναπτυσσόμενες χώρες έχει οδηγήσει σε υπερχρέωση τις πλούσιες χώρες και στην πείνα τις πιο φτωχές. Για παράδειγμα, οι ΗΠΑ έχουν χάσει 38.310 μικρές φάρμες από το 1995 έως το 2002, την περίοδο δηλαδή που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου ξεκινούσε την δράση του.
Από τότε που η Συμφωνία της Ουρουγουάης για την Γεωργία και την Αγροτική πολιτική τέθηκε σε ισχύ οι τιμές των σπόρων αυξάνονται συνεχώς, ενώ την ίδια στιγμή αυξάνονται και οι τιμές στα ράφια των καταστημάτων. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι, ενώ η ποσότητα του εμπορίου τροφίμων έχει ραγδαία αύξηση τα τελευταία δέκα χρόνια, οι χαμηλές τιμές υποδηλώνουν ότι η αξία των εξαγωγών δεν ακολουθεί την αύξηση των εμπορικών συναλλαγών. Για παράδειγμα, η ποσότητα των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων της Αμερικής μεγάλωσε κατά 16,4% από το 1994 έως το 2002, αλλά η αξία αυτών των συναλλαγών αυξήθηκε μόλις κατά 14,8%.
Η απορρύθμιση της αγοράς που ευνοήθηκε από τις πολιτικές του ΠΟΕ έχει περιορίσει την πρόσβαση σε βασικά αγαθά σε εκατομμύρια ανθρώπους και οδήγησε σε υποσιτισμό και άλλες ασθένειες πολλούς από αυτούς. Διαπιστώνεται μεγάλη διαφορά στα ποσοστά επισιτισμού αν εξετάσουμε την περίοδο πριν την ίδρυση του ΠΟΕ και αυτή μετά την ίδρυσή του. Η Κεντρική Αφρική, η Κεντρική Αμερική και η Ωκεανία είναι οι περιοχές που μαστίζονται περισσότερο. Αυτή η εξέλιξη δεν είναι αποτέλεσμα της έλλειψης τροφίμων, αλλά της έλλειψης πρόσβασης σε τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης.
Όπως συμβαίνει με τους περισσότερους δεσμευτικούς κανονισμούς που επιβάλλει ο ΠΟΕ στα κράτη, η Συμφωνία για την Γεωργία και την Αγροτική πολιτική δεν υπακούει στους κανόνες της ελεύθερης αγοράς που υποτίθεται ότι υπερασπίζεται ο Οργανισμός. Ενώ οι αναπτυσσόμενες χώρες υποχρεώνονται να τερματίσουν τα προγράμματα που προστατεύουν τις μικροκαλλιέργειες, οι πλούσιες χώρες ενθαρρύνονται να στηρίζουν τις μεγάλες επενδύσεις στον αγροτικό τομέα. Το 2002, ο Αμερικανικός προϋπολογισμός για την αγροτική πολιτική προέβλεπε αύξηση των επιδοτήσεων για τις μεγάλες φάρμες κατά 83 εκ δολάρια τα τελευταία δέκα χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 1996 έως το 2000 το 60% των επιδοτήσεων πήγαν στο 10% των μεγαλύτερων καλλιεργειών της χώρας.
Το καθεστώς που διέπει το παγκόσμιο εμπόριο από την εμφάνιση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου το 1994 μάλλον δυσχεραίνει τις προσπάθειες αντιμετώπισης της φτώχειας και του υποσιτισμού. Και το κυριότερο, φαίνεται ότι οι γραφειοκράτες του Οργανισμού μεροληπτούν υπέρ των μεγάλων πολυεθνικών, καταστρατηγώντας πολλές φορές τις αρχικές επιδιώξεις για ανεμπόδιστο και ελεύθερο εμπόριο.