εγγραφείτε: Άρθρα
εύρεση
Το Πρόβατο – Οδοιπορικό στον Ποιμενικό Βίο – Τέχνη και Αρχιτεκτονική
Αυτός είναι ο τίτλος Έκθεσης, η οποία πραγματοποιείται στον Ταύρο Αττικής, στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» και η οποία θα διαρκέσει από τις 15 Οκτωβρίου έως τις 15 Νοεμβρίου.
Η έκθεση «Το Πρόβατο – Οδοιπορικό στον Ποιμενικό Βίο – Τέχνη και Αρχιτεκτονική», έχει στόχο να αναδείξει την ευρωπαϊκή κληρονομιά της αιγοπροβατοτροφίας με τους κοινούς τόπους και τις διαφορές της από λαό σε λαό.
Η έκθεση οργανώθηκε από το Prisma- Κέντρο Αναπτυξιακών Μελετών στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού ερευνητικού και εκθεσιακού προγράμματος CANEPAL – Η Ευρωπαϊκή Κληρονομιά της Αιγοπροβατοτροφίας και του Ποιμενικού Βίου και πραγματεύεται την ποιμενική αρχιτεκτονική και την «ερμηνεία» του ποιμενικού βίου μέσα από την τέχνη.
Αυτές τις 2 ενότητες, την αρχιτεκτονική και τον ποιμενικό βίο στην τέχνη, αλλά και άλλες θεματικές ενότητες της ποιμενικής δραστηριότητας, εξετάζουν 8 οργανισμοί από 7 ευρωπαϊκές χώρες, που συμμετέχουν στο CANEPAL.
Η έκθεση θα φιλοξενηθεί για ένα μήνα στις αίθουσες του «Ελληνικού Κόσμου» και θα παρουσιάζει μέσα από έργα τέχνης, φωτογραφικό, οπτικοακουστικό υλικό και αρχιτεκτονικές κατασκευές, πτυχές της ευρωπαϊκής κληρονομιάς του ποιμενικού βίου από τη μυθολογία, τους συμβολισμούς, μέχρι και τη σύγχρονη αρχιτεκτονική.
Οι επισκέπτες της έκθεσης καλούνται να ανακαλύψουν τη χρήση των υλικών, τη λειτουργία των χώρων και την ένταξη στο τοπίο των παραδοσιακών ποιμενικών κτισμάτων, την ανακύκλωση των νέων υλικών σε σύγχρονες κατασκευές (φράχτες, στάνες, μαντριά και βιοτεχνικές μονάδες), καθώς και την εφευρετικότητα των βοσκών, μέσα από «έξυπνες λύσεις», πάνω σε θέματα υποδομής και μόνωσης, τόσο στις μόνιμες, όσο και στις προσωρινές αρχιτεκτονικές κατασκευές.
Σε ξεχωριστή ενότητα της έκθεσης αφιερωμένη αποκλειστικά στην τέχνη, με την επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Λουΐζας Καραπιδάκη, εκτίθενται έργα τέχνης τα οποία αντλούν την έμπνευσή τους από τον ποιμενικό βίο και τους συμβολισμούς που αποδίδονται στον αμνό και τον ποιμένα μέσα από θέματα της μυθολογίας, της λατρευτικής ζωής και της λαϊκής προφορικής παράδοσης. Τα εκθέματα είναι έργα τέχνης γνωστών καλλιτεχνών από την Ελλάδα και άλλες Ευρωπαϊκές χώρες και οργανώνονται σε δυο μεγάλες ενότητες: έργα που εμπνέονται από τους συμβολισμούς (καλός ποιμένας, αθωότητα, θυσία, μαύρο πρόβατο…) και έργα που εμπνέονται από και χρησιμοποιούν παράγωγα του πρόβατου, όπως μαλλί ή δέρμα.
Η έκθεση, επομένως, έχει 2 ενότητες: την «Αρχιτεκτονική» και την «Τέχνη», με την πρώτη να περιέχει 3 υποενότητες: το Άχυρο, το Ξύλο και την Πέτρα.
Καταρχάς, παρατηρούμε δείγματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής από 6 ευρωπαϊκές χώρες και έργα τέχνης από ξύλο, τσίγκο και πέτρες με σκοπό να αναδειχθεί το υλικό.
Ιδιαίτερα ξεχωρίζει η υποενότητα του Άχυρου, καθώς υπάρχει ένα δωμάτιο στρωμένο με άχυρο, όπου μυρίζει κανείς με το που εισέρχεται στο χώρο το υλικό. Ο επισκέπτης εκεί διακρίνει καλύβες από την Ουκρανία αλλά και σαρακατσάνικες, ένα είδος κατοικίας που πλέον έχει εκλείψει. Επίσης, βλέπει πώς χρησιμοποιείται η αχυρόμπαλα σήμερα στις σύγχρονες κατασκευές.
Είναι χαρακτηριστικό, ότι υπάρχουν πολλά κοινά ανάμεσα στις χώρες. Βλέπουμε πώς με πρωτόγονα μέσα, με πολύ απλούς τρόπους οι κτηνοτρόφοι έστηναν τις στάνες τους και το χώρο κατοικίας τους, έτσι ώστε να είναι κοντά στα πρόβατα και ιδιαίτερα οι κτηνοτρόφοι που μετακινούνταν πολύ. Είχαν έξυπνους τρόπους να φτιάχνουν κατοικίες γι’ αυτούς και στέγαστρα για τα πρόβατά τους για να μπορούν γρήγορα να τα ξανακατασκευάζουν κάθε χρόνο που γύριζαν πίσω, καθώς οι περισσότεροι στην Ευρώπη ήταν ημινομάδες. Γενικότερα, ο τύπος της ποιμενικής οικονομίας και η διαθεσιμότητα δομικών υλικών που κυριαρχούν σε μια περιοχή επηρεάζουν την ποιμενική αρχιτεκτονική.
Στο χώρο της πέτρας, βλέπουμε παραδείγματα απ’ τα ελληνικά νησιά αλλά και από άλλες χώρες, τα οποία έχουν κάποιες διαφορές λόγω του διαφορετικού τους κλίματος, με τις αρχές τους, όμως, να παραμένουν ίδιες. Επιπλέον, υπάρχουν φωτογραφίες από σύγχρονα προβατοστάσια, μεγάλης κλίμακας με μηχανήματα σύγχρονα για άρμεγμα.
Έξω από τη τζαμαρία εκτίθεται ένα ακριβές αντίγραφο παραδοσιακού παλιού τροχόσπιτου, που κινούταν με βουβάλια ή με άλογα. Το τροχόσπιτο ήρθε από τη Βουλγαρία και χρονολογείται το 19ο αι. Όπως εξηγεί η συντονίστρια της Έκθεσης, κ. Παπαγεωργίου, ο βοσκός κοιμόταν εκεί και τυροκομούσε για να είναι πάντα κοντά στα πρόβατά του. Αυτού του είδους τα τροχόσπιτα παρουσιάζονται σε όλες τις χώρες των Βαλκανίων και της Κεντρικής Ευρώπης, εκτός από την Ελλάδα. Στη Βουλγαρία, Ουγγαρία, Πολωνία και Γαλλία το βρίσκουμε με διάφορες μορφές είτε με ρόδες είτε με έλκηθρα στα ορεινά.
Οι 2 τελευταίες αίθουσες είναι αφιερωμένες στην τέχνη. Η μία πραγματεύεται τη θυσία, φιλοξενώντας την εγκατάσταση του Διονύση Πρωτόγερου που απεικονίζει σφαχτάρια κρεμασμένα σε τσιγκέλια και τη βιντεο-εγκατάσταση της Κλεώνης Μανουσάκη, όπου η τίγρης από επιθετικό ζώο καταλήγει ένα πρόβατο θυσιασμένο, ενώ στην άλλη φιλοξενούνται έργα τέχνης που έχουν φιλοτεχνηθεί με πρώτη ύλη το μαλλί του προβάτου.
Εκεί ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δει πολύ περίτεχνα έργα τέχνης, πλεχτά κτλ, που έγιναν από κοινωνίες βοσκών, όπως οι Σαρακατσάνοι, καθώς και βίντεο με τον τρόπο που επεξεργαζόντουσαν το μαλλί, από την κουρά των προβάτων μέχρι το υφαντό, αλλά και πίνακες με συμβολικό περιεχόμενο.
Τα εκθέματα προέρχονται από 6 ευρωπαϊκές χώρες (Ελλάδα, Ουγγαρία, Γαλλία, Βρετανία, Βουλγαρία, Εσθονία) και πλαισιώνονται από άλλες 5 εκθέσεις, που πραγματεύονται τις άλλες θεματικές ενότητες της ποιμενικής δραστηριότητας και παρουσιάζονται στις υπόλοιπες χώρες της σύμπραξης CANEPAL.