εγγραφείτε: Άρθρα
εύρεση
Αγορά Ζωοτροφών
Δημοσιεύουμε άρθρο του γεωπόνου Σπύρου Σώκου για τις εξελίξεις των τιμών των ζωοτροφών της περιόδου 2012-2013.
ΟΙ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΖΩΟΤΡΟΦΩΝ
Σώκος Σπύρος, Γεωπόνος – D.E.A. Αγροτική Ανάπτυξη
Επιστημονικός Συνεργάτης της Πανελλήνιας Ένωσης Οργανώσεων Πτηνοτρόφων Παραγωγών (ΠΕΟΠΠ).
Οι πρόσφατες εξελίξεις των τιμών των ζωοτροφών στη διεθνή αγορά και στην ΕΕ συνοψίζονται ως εξής:
Οι έντονες κυκλικές διακυμάνσεις των τιμών των ζωοτροφών που χρονολογούνται από το 2006 εξακολουθούν και την περίοδο 2012 – 2013, ενώ κυριαρχεί ένα έντονο ερωτηματικό για την τελική πορεία τους από το 2014 και μετά σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, ειδικότερα κατά πόσο θα επιβαρύνουν το κόστος των προϊόντων ζωικής παραγωγής.
Το πρώτο εξάμηνο του 2013 οι τιμές καταγράφηκαν σαφώς υψηλότερες από το πρώτο εξάμηνο του 2012, αλλά από το δεύτερο εξάμηνο σημειώνουν αισθητή πτώση. Σε ετήσια βάση το 2013 οι τιμές των ζωοτροφών προβλέπεται να παρουσιασθούν αυξημένες σε σύγκριση με το 2012, που οφείλεται στη μεγάλη άνοδό τους το πρώτο εξάμηνο του 2013.
Αλλά και οι πτωτικές τάσεις των τιμών των ενεργειακών και πρωτεϊνούχων ζωοτροφών συνολικά το δεύτερο εξάμηνο του 2013 δεν θεωρούνται ουσιαστικές, διότι οι τιμές των σιτηρών παραμένουν ακόμα σε υψηλά επίπεδα σε σύγκριση με το 2008, ενώ οι τιμές της σόγιας το δεύτερο εξάμηνο του 2013 είναι ανοδικές αντισταθμίζοντας την πτώση των τιμών των σιτηρών.
Ενδιαφέρον θα παρουσιάσει η εξέλιξη των τιμών από το 2014, που θα επικεντρωθεί στην ενδεχόμενη συνέχιση της πτωτικής τάσης του δευτέρου εξαμήνου του 2013 όπως αναμένουν οι παραγωγοί, ή αντίθετα, καταγραφεί ένας νέος πιθανός νέος κύκλος αύξησή τους που θα οξύνει τα προβλήματα στην παραγωγική διαδικασία.
Οι τιμές στην ΕΕ
Ενώ όμως οι μειώσεις όμως των τιμών, ειδικά των κτηνοτροφικών σιτηρών στη διεθνή αγορά είναι ουσιαστικές και εμφανείς, η αντίστοιχη πτώση των τιμών στην ΕΕ είναι λιγότερο αισθητή, ενώ η πορεία τους επηρεάζεται ανοδικά από την υποτίμηση του ευρώ σε σχέση με το δολάριο.
Τα μειωμένα αποθέματα σιτηρών στην ΕΕ, η υποκατάσταση μεγάλων εκτάσεων νομευτικών φυτών από ενεργειακά φυτά, καθιστούν την αγορά των ζωοτροφών εύθραυστη, με συνεχείς διακυμάνσεις και ανοδικές τάσεις, γι’αυτό έχουν σχεδόν μηδενιστεί οι δασμοί και οι εισφορές στις εισαγωγές ειδικά των σιτηρών από τρίτες χώρες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία UNCTAD Argentina FOB Rozario, η τιμή του αραβοσίτου στη διεθνή αγορά προβλέπεται το 2013 να φθάσει στα 264,7$ τόνο από 271,4$ τόνο που ήταν το 2012, δηλαδή μειωμένη κατά 2,5%.
Αντίθετα, η τιμή του αραβοσίτου στην ΕΕ σύμφωνα με τα στοιχεία των αντιπροσωπευτικών αγορών (EE AGRIVEW – τιμές εκροών στον παραγωγό σιτηρών), προβλέπεται το 2013 να φθάσει τα 222,8 €/τόνο, ενώ το 2012 ήταν 220,0 €/τόνο, δηλαδή αυξημένη κατά 1,1% στο τέλος του τρέχοντος έτους.
Οι διαφορές, όμως, στις μεταβολές των τιμών στην ΕΕ στο πρώτο και στο δεύτερο εξάμηνο αντίστοιχα είναι ουσιαστικές, αφού τα τελικά στοιχεία δείχνουν για τον αραβόσιτο μεταβολή το πρώτο εξάμηνο από 200,5€ /τόνο το 2012 σε 225,8 €/τόνο, δηλαδή αύξηση κατά 12,6%, ενώ οι προβλέψεις του δευτέρου εξαμήνου του 2013 σύμφωνα με τις τάσεις του τρίτου τριμήνου δείχνουν μεγάλη μείωση, δηλαδή από 239,2 €/τόνο το 2012 σε 220,0 €/τόνο το 2013 που σημαίνει μεταβολή -8% περίπου.
Η τιμής της σόγιας στις χώρες της ΕΕ διαμορφώνεται ανάλογα με εκείνη στη διεθνή αγορά, αφού στην ΕΕ παράγεται πολύ μικρό ποσοστό για την κάλυψη ων αναγκών, ενώ ο κύριος όγκος εισάγεται από τις παραγωγικές τρίτες χώρες. Έτσι και για την ΕΕ η τιμή της σόγιας το 2013 σε σχέση με το 2012 αναμένεται να αυξηθεί σε δολάρια κατά 3,3% περίπου, δηλαδή από 508,4$/τόνο το 2012 σε 525,0$/τόνο το 2013 (βλέπε στοιχεία διεθνούς αγοράς) και με βάση την ισοτιμία ευρώ-δολαρίου από 390,8 /τόνο το 2012 σε 400 €/τόνο το 2013.
Οι τιμές στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα διαμορφώνονται οι υψηλότερες τιμές ζωοτροφών, αλλά και οι μεγαλύτερες αυξήσεις σε σχέση με το μέσο κοινοτικό όρο, ειδικότερα σε σύγκριση με τις βαλκανικές χώρες που είναι οι κυρίως ανταγωνίστριες περιοχές στο εμπόριο των κτηνοτροφικών προϊόντων.
Ειδικότερα, η τιμή του αραβοσίτου ως τιμή εκροών στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία των αντιπροσωπευτικών αγορών (EE AGRIVEW – τιμές εκροών στον παραγωγό σιτηρών), ήταν το πρώτο εξάμηνο του 2013 η υψηλότερη στην ΕΕ, ενώ σε ετήσια βάση το 2013 αναμένεται να σημειώσει την μεγαλύτερη αυξητική μεταβολή από το μέσο κοινοτικό όρο. Συγκεκριμένα η πρόβλεψη στην Ελλάδα για το 2013 διαμορφώνεται στα 230 €/τόνο, ενώ στην ΕΕ στο ύψος των 222,8 €/τόνο όπως προαναφέρθηκε. Το πρώτο εξάμηνο του 2013 η αύξηση της τιμής του αραβοσίτου σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2012 ήταν 21%, ενώ η αντίστοιχη αύξηση στην ΕΕ είναι μόνο 12,6%.
Οι τιμές του κτηνοτροφικού αραβοσίτου στις βαλκανικές χώρες το πρώτο εξάμηνο του 2013 είναι αισθητά χαμηλότερες από τις αντίστοιχες στην ΕΕ. Στη Βουλγαρία είναι 176,8€/τόνο , στη Ρουμανία 223,8 €/τόνο , στην Ουγγαρία 203,6€/τόνο, ενώ στην Ελλάδα όπως αναφέρθηκε κυμαίνεται στα 230 €/τόνο.
Επίσης τα στοιχεία της Eurostat για τις τιμές εκροών του κτηνοτροφικού αραβοσίτου δείχνουν ότι το 2012, ότι ενώ στην Ελλάδα ήταν από τις υψηλότερες 24,14 €/100 χγρ, στη Βουλγαρία ήταν 18,15€/100 χγρ, στη Ρουμανία 23,3€/100 χγρ και στην Ουγγαρία 19,6€/100 χγρ.
Επίσης η αντίστοιχη αύξηση στην Ελλάδα για την κριθή είναι 13,5%, ενώ κατά μέσο όρο στην ΕΕ είναι 6,2%.
Η διαφορά των τιμών των κτηνοτροφικών σιτηρών ως εισροών, δηλαδή των τιμών που καταβάλλουν οι κτηνοτρόφοι, είναι αισθητά υψηλότερη στην Ελλάδα σε σχέση με τις αντίστοιχες τιμές στην ΕΕ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, η μέση τιμή εισροών του αραβοσίτου στην ΕΕ ήταν αντίστοιχα τα έτη 2012 και 2013 18,6€/100 χγρ και 23,0€/100 χγρ, ενώ στην Ελλάδα ήταν 33,6€/100 χγρ. Οι αντίστοιχες τιμές για τον ίδιο χρόνο ήταν στη Βουλγαρία ήταν 21,03 €/100 χγρ, στην Ουγγαρία 19,15€/100 χγρ και στη Ρουμανία 18,16.
Στην Ελλάδα η τιμή του σογιάλευρου με πρωτεΐνη 44% ως εισροή στον κτηνοτρόφο διαμορφώνεται σε επίπεδα κατά 15-20% ανώτερα από το μέσο κοινοτικό όρο. Έτσι μετά τις αυξήσεις του 2013 η τιμής της σόγιας ως εισροής στον παραγωγό μπορεί να φθάσει και στα 810€/τόνο.
Οι τιμές στη διεθνή αγορά
Οι τιμές των ζωοτροφών στη διεθνή αγορά θεωρούνται οδηγός για τις αντίστοιχες κοινοτικές τιμές και καθορίζουν αποφασίστηκα τις εξελίξεις τους σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Η υπερβολική άνοδος των τιμών των ζωοτροφών και άλλων πρώτων υλών διεθνώς είναι αντικατοπτρισμός κρίσης της που επηρέασε τις τιμές κτηνοτροφικών προϊόντων και τροφίμων στη διεθνή αγορά και στην ΕΕ από το 2006 και έπειτα.
Η πτώση των τιμών των κτηνοτροφικών σιτηρών στη διεθνή αγορά είναι αισθητή και εντονότερη σε σχέση με εκείνη στην ΕΕ όπως προαναφέρθηκε, αλλά η μείωση της τιμής της σόγιας ακολουθεί βραδύ ρυθμό και είναι επιρρεπής σε μεγάλες μεταβολές, με συνέπεια η συνολική μείωση της σταθμισμένη τιμής κτηνοτροφικών σιτηρών και πρωτεϊνών να είναι σχετικά μικρή και ανεπαρκής για μία αισθητή μείωση του κόστους παραγωγής των κτηνοτροφικών προϊόντων.
Όπως προαναφέρθηκε, είναι χαρακτηριστικό, ότι η πτώση των διεθνών τιμών το 2013 κατά 2,5%% για τον αραβόσιτο συνοδεύεται από άνοδο της σόγιας από 508,4$/τόνο το 2012 σε 525,0$/τόνο το 2013, δηλαδή κατά 3,3% περίπου.
Συνέπεια της εξέλιξης αυτής είναι η μείωση για το 2013 μόνο κατά 0,6%, της σταθμισμένης τιμής του αντιπροσωπευτικού μίγματος – οδηγού (αραβόσιτος 80% – σόγια 20%) στη διεθνή αγορά, από 318,8 $/τόνο το 2012 σε 316,8 $/τόνο το 2013 παρά τις αρχικές προσδοκίες για μεγαλύτερη μείωσή τους πλησιέστερα προς το επίπεδο των 230 $/τον που ήταν κ.μ.ο την περίοδο 2008 – 2010.
Οι μειώσεις των τιμών των ζωοτροφών από το δεύτερο εξάμηνο του 2013 δεν θα είναι αισθητές στο κόστος παραγωγής των τροφίμων ζωικής προέλευσης διότι ακόμη διακινούνται τα αποθέματα του πρώτου εξαμήνου του 2013. Οι περιορισμένες μειώσεις των τιμών των πρώτων υλών των ζωοτροφών και αντίστοιχα του κόστους παραγωγής αναμένεται να φανούν από το 2014 και τα επόμενα έτη, ανάλογα με το ρυθμό της πτωτικής τους πορείας.
Θεωρούμε ότι ο έντονα ανοδικός κύκλος των τιμών των ζωοτροφών στη περίοδο κρίσης εξακολουθεί μέχρι σήμερα, αφού στο διάστημα 2008 – 2010 η τιμή του αντιπροσωπευτικού μίγματος – οδηγού (αραβόσιτος 80% – σόγια 20%) ήταν στη διεθνή αγορά κ.μ.ο. 230 $/τον, ενώ σήμερα παρά τη μείωσή τους το 2013 διαμορφώνονται ακόμα στα 316,8 $/τον, δηλαδή είναι αυξημένες κατά 38,0% περίπου σε σχέση με την αρχή της κρίσης. Η τιμή του μίγματος για να φθάσει σε επίπεδα διόρθωσης – εξισορρόπησης θα πρέπει να μειωθεί κατά 30% περίπου τα επόμενα χρόνια, ώστε να φθάσει στο ύψος που ήταν πριν την κρίση, δηλαδή 230 – 250 $/τον, που θα επιτρέψει τη μείωση στις τιμές των τροφίμων που θα συμβάλλουν στην επιτάχυνση της ανάπτυξης διεθνώς και στην ΕΕ.